Zjawisko lawiny jest związane z gwałtownym przemieszczaniem się (staczaniem, zsuwaniem) mas śniegu po stoku, które rozpoczyna się w wyniku zachwiania stabilności śniegu wewnątrz pokrywy.
Lawiny - przyczyny
Przyczyny powstawania lawin mogą być naturalne (przede wszystkim związane z temperaturą i tajaniem pokrywy śnieżnej), a także antropogeniczne (podcięcie stoku przez np. narciarzy). Te ostatnie są szczególnie niebezpieczne, ponieważ odbywają się w bliskości człowieka, stanowiąc ogromne zagrożenia dla jego zdrowia i życia.
Wyróżnia się kilka czynników, które mogą sprzyjać powstawaniu lawin na danym obszarze. Są to m.in.:
- świeża warstwa śniegu (brak spoistości pokrywy śnieżnej),
- rzeźba i stopień nachylenia terenu – im większe nachylenie i im bardziej surowa rzeźba, tym lawiny są bardziej prawdopodobne,
- wiatr,
- odwilż,
- promieniowanie słoneczne w ciągu dnia powodujące topienie się części śniegu w pokrywie.
Warto pamiętać o tym, iż wbrew powszechnej opinii w lasach także możliwe są lawiny. Do ich zapoczątkowania nie dochodzi jednak w terenie zalesionym, ale wyżej – masy śniegu z lawiny mogą jednak wtargnąć do lasów nieraz na znaczne odległości.
Oprócz lawin śniegowych można także wymienić lawiny błotne, które jednak częściej określane są pojęciem tzw. spływów błotnych, a także lawiny kamienne (towarzyszyć one mogą wybuchom wulkanów).