Nabożeństwo pierwszych piątków miesiąca jest w Kościele rzymskokatolickim jedną z form kultu Najświętszego Serca Pana Jezusa. Jego źródła należy szukać w dwunastu obietnicach, które Chrystus dał św. Małgorzacie Marii Alacoque (XVII w.). Ostatnia z nich, zwana Wielką Obietnicą, brzmiała:
W nadmiarze miłosierdzia Serca mojego przyrzekam tym wszystkim, którzy będą komunikować w pierwsze piątki miesiąca przez dziewięć miesięcy z rzędu w intencji wynagrodzenia, że miłość moja udzieli łaskę pokuty, iż nie umrą w mojej niełasce, ani bez Sakramentów świętych, a Serce moje będzie im pewną ucieczką w ostatniej godzinie życia.
Pierwsze piątki miesiąca polegają zatem na przystępowaniu do Komunii Świętej i ofiarowywaniu jej jako wynagrodzenie za grzechy własne oraz całej ludzkości (stąd bywa ona określana Komunią Świętą Wynagradzającą). Wierny, który odprawi dziewięć piątków, ma mieć (zgodnie z 12 obietnicą) zapewnione miłosierdzie i łaskę Bożą w chwili śmierci. Warto pamiętać, że Kościół nigdy urzędowo nie odniósł się do tej obietnicy Chrystusa i nie poparł oficjalnie tej praktyki. Niemniej nie poczynił kroków przeciwko niej, przede wszystkim dlatego, że pierwsze piątki miesiąca zwiększyły częstotliwość przyjmowania Eucharystii wśród wiernych.
Z nabożeństwem pierwszych piątków pośrednio wiąże się również Godzina święta. Pan Jezus wyraził bowiem życzenie, aby wierni w nocy z czwartku na pierwszy piątek miesiąca adorowali co najmniej przez godzinę Najświętszy Sakrament dla uczczenia Jego konania w Ogrodzie Oliwnym.
Pierwsze piątki miesiąca – warunki
1) Do Komunii świętej Wynagradzającej trzeba przystępować w kolejne pierwsze piątki miesiąca. Jeżeli zdarzy się, że np. z powodu choroby wierny nie może w kolejny pierwszy piątek przyjąć Eucharystii, to nowennę musi rozpocząć od nowa.
2) Jeżeli wierny nie jest w stanie łaski uświęcającej, powinien przystąpić przed Eucharystią do sakramentu pokuty i pojednania. Sama praktyka pierwszych piątków miesiąca nie wymaga jednak wcześniejszej spowiedzi.
3) W pierwszy piątek miesiąca Komunia Święta powinna być przyjmowana jako zadośćuczynienie za grzechy całej ludzkości.