Godzinki o Niepokalanym Poczęciu to jedno z nabożeństw ku czci Matki Boskiej. Powstały one na wzór pacierzy kapłańskich, czyli tzw. brewiarza (inaczej: Liturgii Godzin), stąd bywają nazywane „Brewiarzem ubogich”.
Należy pamiętać, że sam dogmat o niepokalanym poczęciu Najświętszej Maryi Panny jest dogmatem Kościoła katolickiego. Wiara w niepokalane poczęcie została odrzucona przez kościoły protestanckie. Nie ma również statusu prawdy wiary w prawosławiu.
Jak wyglądają Godzinki? Z jakich części się składają?
Godzinki składają się z siedmiu części: jutrzni, prymy (godzina czytań), tercji (modlitwa przedpołudniowa), seksty (modlitwa południowa), nony (modlitwa popołudniowa), nieszporów i komplety.
W każdej z tych części wyróżnia się te same elementy: wstępną inwokację („Przybądź nam miłościwa Pani ku pomocy, a wyrwij nas z potężnych nieprzyjaciół mocy"), hymn, który niesie główną treść danej części, pasujące do hymnu wersety i odpowiedzi oraz modlitwę końcową. Przy czym do komplety dołącza się również tzw. ofiarowanie Godzinek, czyli dedykuje się ją Maryi z prośbą o Jej wstawiennictwo u Pana.
Cechy charakterystyczne Godzinek i ich treść
Do cech charakterystycznych Godzinek zalicza się: prostą budowę nabożeństwa, archaiczny styl i wstawienniczy charakter.
Ich treść zogniskowana jest przede wszystkim na rozważaniu dogmatu o niepokalanym poczęciu Maryi, ale również na Jej macierzyństwie czy dziewictwie. Nabożeństwo to ukazuje bowiem godność i rolę Matki Bożej, jaką odegrała i odgrywa w historii zbawienia. Godzinki bywają nazywane nawet „małym traktatem mariologicznym” bądź rozwiniętą litanią. Wiele tytułów Maryi zawartych w tekście nabożeństwa pochodzi z księgi Pieśni nad pieśniami (Stary Testament).
Kiedy powstały Godzinki i kto jest ich autorem?
Liczne problemy niosą ze sobą próby ustalenia autora Godzinek oraz czasu i miejsca ich powstania.
Istnieją różne teorie. Niektórzy teologowie sądzą, że nabożeństwo narodziło się w XIV bądź XV wieku w wyniku sporu między zwolennikami Dunsa Szkota a tomistami na temat tłumaczenia Niepokalanego Poczęcia NMP. Inni datują powstanie Godzinek na XIII wiek.
Mówiąc o autorze, wspomina się św. Alfonsa Rodrigueza, jezuitę, który żył w latach 1531-1617, albo franciszkanina Leonardo Nagaroli (XV wiek). N
Niejasności pojawiają się również, gdy mówimy o obecnym polskim przekładzie. Za tłumacza Godzinek uznaje się bowiem albo Jakuba Wujka albo nieznanego jezuitę z klasztoru św. Barbary w Krakowie.
Kiedy odmawia się Godzinki?
Episkopat Polski zalecił odmawianie Godzinek w niedziele przed pierwszą Mszą oraz w święta maryjne. Mogą być one odmawiane również jako modlitwa prywatna oraz przyjmować formę śpiewu bądź recytacji.