Nowenną (łac. novem – dziewięć) nazywa się dziewięciodniową modlitwę, czyli modlitwę, która jest odmawiana przez dziewięć kolejnych dni w szczególnej intencji. Może być odmawiana publicznie bądź prywatnie, zazwyczaj przed większym świętem bądź uroczystością.
Tradycja Kościoła przyjmuje, że pierwszą nowenną była wspólna modlitwa Apostołów trwająca od Wniebowstąpienia Jezusa aż do momentu Zesłania Ducha Świętego. Na jej pamiątkę do dziś od piątku po uroczystości Wniebowstąpienia Pańskiego do soboty przed niedzielą Pięćdziesiątnicy (włącznie) w kościołach rzymskokatolickich odprawia się nowennę modlitw do Ducha Świętego. Jej celem jest przygotowanie wiernych na przyjęcie darów Ducha w uroczystość Zesłania.
Zdarza się, że nowenną określona zostaje modlitwa trwająca więcej niż 9 dni. Tak jest chociażby w przypadku Nowenny Pompejańskiej, która trwa aż 54 dni, podczas których codziennie odmawia się dawne trzy części Różańca Świętego.
Wyróżnia się także tzw. Wielkie Nowenny, które są odmawiane przez 9 lat. Mają przygotować wiernych do nadchodzącego wydarzenia – są programami duszpasterskimi. W Polsce tego typu program był realizowany w latach 1957-1966, a jego celem było przygotowanie Polaków do obchodów tysiąclecia chrztu Polski. Obecnie trwa z kolei Wielka Nowenna Fatimska, która ma poprzedzić setną rocznicę objawień fatimskich. Rozpoczęła się 13 maja 2009 r., a kończy 13 maja 2017 r.