Charlie i fabryka czekolady - streszczenie

Charlie Bucket – tytułowy bohater powieści Ronalda Dahla – jest wesołym chłopcem uwielbiającym niewinne psoty i czekoladę. Jego rodzina zamieszkuje niewielką izdebkę, niemal w całości wypełnioną łóżkiem, w którym od wielu lat bez przerwy leżą dziadkowie i babcie ze strony obojga rodziców. Z racji bardzo trudnej sytuacji finansowej rodziny Charlie dostaje swój smakołyk tylko raz w roku – jako urodzinowy prezent. Przez resztę dni musi obchodzić się opowieściami dziadka Joe, który przed laty pracował w pobliskiej Fabryce Czekolady Wilbura Wonki.

Tymczasem spadkobierca niegdysiejszego właściciela Fabryki – ekscentryczny Willy Wonka – ogłasza konkurs, w ramach którego do pięciu czekolad dołączone zostaną Złote Talony, uprawniające szczęśliwych znalazców do wizyty w Fabryce, której zwieńczeniem ma stać się zaopatrzenie w zapas czekolady do końca życia. Ogłoszenie konkursu zbiega się w czasie z urodzinami Charliego, toteż chłopiec liczy na znalezienie talonu w jedynej czekoladzie, jaką dostanie przez najbliższy rok; nadzieje okazują się płonne, ale Charlie trafia na talon w innej, kupionej za przypadkowo znalezione pieniądze, paczce czekoladek.

Na towarzysza swej wyprawy Charlie wybiera dziadka Joe, który pomimo sędziwego wieku chętnie wraca do Fabryki Czekolady. Na miejscu chłopiec poznaje innych zwycięzców konkursu: otyłego Augustusa Gloopa, nieustannie żującą gumę Violet Beauregarde, bogatą i rozpieszczoną Verucę Salt oraz uzależnionego od telewizji Mike’a Teavee. Pojawia się również sam Willy Wonka, który obiecuje dzieciom niezapomniane wrażenia w trakcie wycieczki po Fabryce i nagrodę dla tego, kto wytyczoną trasę przejdzie do końca.

Krótko po rozpoczęciu wycieczki kolejni członkowie wyprawy odłączają się od grupy i znikają w magicznych nieraz okolicznościach. Jako pierwszy z pochodu wypada Augustus, który z powodu swojego łakomstwa daje porwać się rzece czekolady i zostaje wciągnięty przez ogromną rurę. W innym miejscu Fabryki Violet zamienia się w borówkę pod wpływem magicznych gum do żucia wymyślonych przez Willy’ego, zaś Veruca, według wiewiórek za bardzo przypominająca orzeszka z fabryki jej ojca, zostaje wyrzucona do wielkiego kosza na śmieci jako odpadek. W najdziwniejszych okolicznościach znika Mike, który zostaje zamieniony w tabliczkę czekolady i wysłany do telewizji.

Charlie dociera tymczasem do kresu wycieczki i napotyka tu Willy’ego Wonkę. Chłopiec oddaje właścicielowi Fabryki matrycę, za pomocą której miał wykraść recepturę czekolady dla Slugwortha; okazuje się wtedy, iż rzekomy rywal Willy’ego w rzeczywistości pozostawał na jego usługach, mając za zadanie sprawdzić lojalność dzieci. W nagrodę za pomyślne przejście wszystkich egzaminów Charlie nie dostanie co prawda dożywotniego zapasu czekolady, ale zostaje zaskoczony przez ekscentrycznego właściciela Fabryki obietnicą, iż po jego przejściu na emeryturę zostanie właścicielem czekoladowego królestwa.