Powieść Lwa Tołstoja rozpoczyna się niezwykle wymownym cytatem:
Szczęśliwe rodziny są do siebie podobne; każda nieszczęśliwa rodzina jest nieszczęśliwa na swój sposób (…).
Słowa te dobitnie wskazują na najważniejszą tematykę podjętą przez autora w „Annie Kareninie”. Tołstoj przedstawia w niej losy kilku rodzin szlacheckich, w których szczęście gości tylko okazjonalnie.
Najbardziej dojmujący okazuje się dramat głównej bohaterki – postaci wciąż poszukującej swojej życiowej drogi. Anna Karenina jest rozdarta – nie wie, czy wybrać życie rodzinne z niekochanym mężczyzną, czy też miłość do Wrońskiego, który nie jest jednak w stanie zrozumieć i uszanować jej macierzyństwa.
W trudnej sytuacji znajdują się także Obłońscy, szczególnie Daria. Jej mąż, brat Anny Kareniny, jest człowiekiem cynicznym i stawiającym prywatną satysfakcję ponad wszelkie wartości. Siostra Jekateriny nie potrafi jednak ostatecznie od niego odejść, brakuje jej siły i energii prezentowanych przez tytułową bohaterkę.
Nie mniej skomplikowane są losy Lewina i Kitty. Mężczyzna pozostaje wątpiącym i szukającym sensu indywidualistą, z kolei młoda kobieta to osoba uczuciowa, szukająca potwierdzenia swojej miłości. Ostatecznie to właśnie im udaje się zbudować najtrwalszy związek, do czego prowadzi uświadomienie sobie przez Konstantego, że człowiek nie może żyć tylko dla siebie, a jego obowiązkiem jest poświęcenie się dla innych.
Gdzie tkwi wina rozkładu wartości, jaką jest rodzina? Największą jej częścią obarcza Tołstoj społeczeństwo – twór pełen sztucznych konwenansów, które skutecznie paraliżują autentyczne uczucia. Szczera i szukająca miłości Anna Karenina nie może jej odnaleźć, ponieważ ze wszystkich stron jest bezlitośnie krępowana (albo chłodny mąż i syn, albo namiętny Wroński i rezygnacja z macierzyństwa). Najbardziej dotkliwe dla głównej bohaterki jest to, iż tak skorzy do oceniania jej ludzie sami ukrywają mroczne uczynki za maskami przyzwoitości. Wina leży także w samej rodzinie, która pozbawiona swoich naturalnych właściwości, np. szacunku dla partnera, stanowi twór podatny na rozkład mogący nastąpić m.in. w wyniku konfliktu interesów jej członków.
Lew Tołstoj nie ocenia tytułowej bohaterki powieści, natomiast na jej przykładzie pokazuje, iż człowiek ma prawo do szczęścia, lecz jego odnalezienie jest niezwykle trudne. Anna gotowa jest żyć dla innych (czego Konstanty dopiero się uczy), ale nie ma odpowiednich warunków, by realizować ten cel. Po drugiej stronie znajduje się patriarchalny świat Lewina, którego porządek gwarantuje mu ostateczne zwycięstwo – odnalezienie w sobie miłości do żony i syna.