Śluby panieńskie - opracowanie (geneza, czas i miejsce akcji, komizm w dramacie)

Geneza

Pracę nad komedią rozpoczął Fredro w 1826 roku. Początkowo utwór miał nosić tytuł „Magnetyzm”.  Pierwsza redakcja tekstu ukazała się w 1827 roku. Liczyła sobie 4 akty i była napisana izosylabicznym trzynastozgłoskowcem. Ukazała się pod tytułem „Nienawiść mężczyzn”. Początkowo zamiarem Fredry było wystawienie sztuki na deskach teatru warszawskiego, lecz ostatecznie od zamiaru odstąpił. W pierwszej wersji komedii pierwowzór Klary nosił imię Laura, zaś w miejsce Albina występował niejaki Erazm.

Badacze przypuszczają, iż decyzja od odstąpieniu od wystawiania komedii miała związek z niepowodzeniami prywatnymi Fredry. Kochał on się powiem w Zofii z Jabłonowskich Skarbkowej, która od lat żyła w separacji z mężem, jednak prace zmierzające do unieważnienia jej małżeństwa nie układały się pomyślnie.

W roku 1828 Fredro poślubił wreszcie swą ukochaną, ale do pracy nad ostateczną wersją komedii powrócił dopiero w 1832 roku. Ostatecznie autor zdecydował się nadać sztuce tytuł „Śluby panieńskie, czyli magnetyzm serca”. Premiera „Ślubów …” miała miejsce 15 lutego 1833 roku w teatrze lwowskim (autor błędnie zaznaczył rok 1832).


Czas i miejsce akcji

Akcja sztuki toczy się w czasach współczesnych Fredrze, o czym świadczą liczne opisy panujących wówczas zwyczajów dotyczących zawierania małżeństwa. Tak więc przypuszczać należy, że rzecz dzieje się w XIX wieku, a swym zasięgiem bezpośrednio obejmuje kilka dni z życia Albina i Gustawa, spędzających czas w  wiejskim domu pani Dobrójskiej.

Akcja „Ślubów …” rozgrywa się w wiejskiej posiadłości pani Dobrójskiej, gdzie mieszkają Klara i Aniela.

 

Motywy

Małżeństwo

„Śluby panieńskie” ukazują obyczaje dotyczące zawierania związków małżeńskich w XVII wieku. Najczęściej ślub taki był zawierany ze względu na sprawy majątkowe, a dobór małżonków był dokonywany raczej bez ich udziału. Opiekunowie wybierali młodym partnerów nie licząc się z ich zdaniem i uczuciami. W praktyce rodzic mógł zmusić młodą dziewczynę do ożenku ze starym wdowcem, jeśli tylko leżało to w interesie danej rodziny. Większą swobodę mieli chłopcy, ponieważ pozostając w kawalerskim stanie cieszyli się nieograniczoną swobodą w przeciwieństwie do dziewcząt. Jednak także i w ich przypadku sprzeciwienie się woli opiekunów wobec małżeństwa z wybraną przez nich dziewczyną, mogła skutkować pozbawieniem ich praw do majątku.

Małżeństwa często były niedobrane, a małżonków oprócz majątku i dzieci nie łączyło nic, stąd też liczne zdrady, których obawiały się Klara i Aniela. Dziewczęta chcąc uniknąć losu zdradzanych i nieszczęśliwych kobiet złożyły śluby, w których przyrzekały nienawiść do mężczyzn oraz niewychodzenie za mąż.

Komizm

W komedii mamy do czynienia głównie z komizmem językowym i sytuacyjnym. Jednym ze źródeł komizmu językowego jest zabieg stosowany przez Fredrę polegający na przytaczaniu powiedzeń jednych postaci przez drugie. Każda z powtarzających postaci robi to jednak w innej sytuacji i w innym celu. Autor wykorzystuje także wieloznaczność słów dla wykorzystania efektu komicznego. Czasem pojawia się też komizm sytuacyjny, związany z zabawnymi nieporozumieniami, jak na przykład wejście Gustawa przez okno w pierwszym akcie, nieświadomego, że wuj czeka na niego w pokoju.

Polecamy również:

  • Andrzej Łapicki, Śluby panieńskie (spektakl Teatru Telewizji) – streszczenie, porównanie z książką

    Głównym wątkiem komedii autorstwa Aleksandra Fredry są miłosne (czy raczej nie-miłosne) historie dwóch kobiet – Anieli i Klary, które poprzysięgają sobie, że nigdy nie wyjdą za mąż, a do mężczyzn będą podchodzić z przerysowaną obojętnością. Klara odrzuca więc zadurzonego w niej Albina, a... Więcej »

  • Śluby panieńskie - plan wydarzeń

    1. Wuj Radost chce ożenić bratanka Gustawa z Anielą.2. Aniela i Klara składają śluby, że nigdy nie wyjdą za mąż.3. Gucio jest pewny swego, ale widzi, że Aniela we wszystkim słucha Klary, a ta ciągle mu docina i nie sprzyja mu.4. Gustaw knuje intrygę, wymyśla, że kocha inną. Więcej »

  • Śluby panieńskie - problematyka

    „Śluby panieńskie” są komedią intrygi. Oś kompozycyjną tworzą wydarzenia, które początkowo wikłają bohaterów w kłopoty, jednak wszystko zmierza do szczęśliwego rozwiązania w finale. Więcej »

  • Śluby panieńskie - charakterystyka bohaterów

    Albin - łzawy kochanek, pełen uległości wobec ubóstwianej kobiety, stale płacze i rozpacza nad nieodwzajemnioną miłością. Kocha się w Klarze, która poprzysięgła wieczną nienawiść do mężczyzn. Albin denerwuje ją tylko swoim ciągłym wzdychaniem i śledzącym ją wzrokiem. Postać ta jest nawiązaniem do... Więcej »

Komentarze (2)
Wynik działania 1 + 4 =
ADMIN
2021-06-15 06:34:20
x - wpis został poprawiony, pozdrawiamy :)
x
2021-06-14 19:08:28
Jeśli czas akcji to czasy współczesne Fredrze, to nie będzie to wiek XVII.
Ostatnio komentowane
• 2025-03-08 02:40:40
cycki lubie
• 2025-03-05 14:35:07
bardzo to działanie łatwe
• 2025-03-03 13:00:02
Jest nad czym myśleć. PEŁEN POZYTYW.
• 2025-03-02 12:32:53
pozdro mika
• 2025-02-24 20:08:01