Geneza
Listy moralne wchodzą w skład zbioru tekstów filozoficznych tratujących m.in. o układach społecznych, sposobie i systemie rządzenia oraz kwestiach religijnych. Zbiór ukazał się w Polsce po raz pierwszy w 1948 roku w tłumaczeniu Antoniego Peretiatkowicza.
Pozycja człowieka w społeczeństwie
Ważnym tematem poruszanym w całej twórczości filozoficznej Jean’a Rousseau jest człowiek i jego relacja z historią, a także stosunek do sumienia, moralności czy etyki. Wiele miejsca poświęca instynktom, które pełnią wiodącą rolę w kształtowaniu ludzkiego charakteru. Co ważne, w Listach moralnych myśliciel podkreśla fakt, że człowiek jest „zwierzęciem” społecznym, taka jest jego natura. Jest to punkt wyjścia do obszernych rozważań na temat tego, jak człowiek radzi sobie w tym społeczeństwie, jak dokonuje wyborów między tym co dobre, a co złe. Centralnym ośrodkiem tych refleksji jest zagadnienie sumienia, które Rousseau definiuje jako „zasadę sprawiedliwości”.
Szczęście i droga do niego
Według filozofa celem życia człowieka jest szczęście. Ta teza skłania go do przemyślenia tego w jak sposób można je osiągnąć. Rousseau głosi, że człowiek osiągał ten stan w obrębie samego siebie – znaczy to, że nie potrzebował do jego zaznania żadnych bodźców zewnętrznych. Nie poszukiwał go nigdy w opinii innych, ale wyłącznie w sobie samym. Myśliciel twierdzi również, że ludzkie ograniczenia często uniemożliwiają człowiekowi osąd tego co jest prawdziwym szczęściem, a co jego ułudą. Okazuje się , że posiadamy zbyt wiele doczesnych balastów (w postaci pokus, zmartwień, trosk, pożądań, złych przyzwyczajeń), by jasno określić moment osiągnięcia stanu szczęśliwości. Pytanie czy w ogóle jesteśmy w stanie doznać tego na ziemi.