W połowie roku 1917 Stany Zjednoczone Ameryki dołączyły do grona światowych potęg zaangażowanych w trwającą już od trzech lat wojnę na kontynencie europejskim. Prezydent Stanów Zjednoczonych, Woodrow Wilson, wciągnął Stany do wojny dopiero po długich przygotowaniach opinii publicznej, nawet wtedy jednak argumentując zaangażowanie się USA w wojnę potrzebą zapobieżenia dalszemu rozlewowi krwi. Wilson wprowadził Stany Zjednoczone w wojnę proponując zwaśnionym stronom swój własny program pokojowy, który miał stanowić podstawę przyszłego porządku na świecie.
14 punktów Wilsona zostało po raz pierwszy przedstawionych na posiedzeniu Kongresu amerykańskiego, 8.01.1918 roku. Wilson przedstawił wtedy swoje 14 punktów jako wytyczne, które pozwolą w przyszłości na opracowanie trwałego pokoju i rozwiązanie najbardziej palących problemów polityki międzynarodowej.
Punkt | Dotyczył... |
1 | Jawności dyplomacji |
2 | Wolności na morzach |
3 | Wolności handlu |
4 | Redukcji zbrojeń |
5 | Rozwiązania problemów kolonialnych na mocy ugody międzynarodowej |
6 | Pozostawienia Rosji swobody decydowania o swoim ustroju |
7 | Niepodległości Belgii |
8 | Odzyskania Alzacji i Lotaryngii przez Francję |
9 | Korekty granic Austro - Węgier i Włoch pod względem narodowym |
10 | Autonomicznego (ale nie - niepodległego) rozwoju mniejszości narodowych w Austro - Węgrzech |
11 | Niepodległości i uregulowania konfliktów państw bałkańskich |
12 | Autonomia dla różnych narodowości Imperium Osmańskiego |
13 | powstania niepodległego państwa polskiego |
14 | Utworzenia międzynarodowej organizacji zajmującej się utrzymaniem pokoju |
Punkty Wilsona stały się w późniejszym czasie swoistym symbolem, mimo że wiele z nich nie zostało nigdy zrealizowanych. Stanowiły one punkt wyjścia dla negocjacji pokojowych w roku 1918 i 1919, nie zawsze jednak były realizowane tak, jak chciałby tego sam Wilson. Nie przewidział on też gwałtownych zmian, jakie nastaną w Europie po I wojnie światowej, stąd też niektóre z jego punktów zdezauktualizowały się z czasem. Należy jednak pamiętać o roli, jaką owa deklaracja miała w oczach ówczesnych walczących stron.