Zasoby wodne Ziemi i ich wykorzystanie - problem dostępu do wody

Chociaż woda pokrywa 71% powierzchni Ziemi to aż 97% zasobów wód hydrosfery stanowią wody słone, zdatne do użycia dopiero po kosztownym odsalaniu (odsolenie 1 m3 wody to koszt około 0,5 dolara amerykańskiego). Najwięcej instalacji do odsalania wody znajduje się na Bliskim i Środkowym Wschodzie, gdzie dostępne jest tanie źródło energii – tania ropa naftowa. Tylko 3% wód hydrosfery to wody słodkie. Z tej liczby (około 40 mln km3 wody) ponad 2/3 to wody zgromadzone w postaci lądolodów i lodowców, również w ograniczonym stopniu dostępne dla człowieka, około 30% to wody podziemne i tylko około 0,5% to słodkie wody powierzchniowe (jeziora, rzeki, bagna). Zawiesina w wodach powierzchniowych, obecność drobnoustrojów chorobotwórczych i pasożytów układu pokarmowego oraz zanieczyszczenie wody powodują, że przed wykorzystaniem wody te muszą być poddane uzdatnianiu (w obszarach zacofanych gospodarczo niezbyt często).

W zużyciu wody na świecie największe znaczenie ma jej wykorzystanie dla nawodnień w rolnictwie (69% użytkowanej wody). Szacuje się, że wyprodukowanie żywności pokrywającej dzienne zapotrzebowanie 1 osoby wymaga 2-3 tys. litrów wody. Około 22% wody użytkowej jest wykorzystywane przez przemysł – hydroenergetykę, jako chłodziwo w elektrowniach cieplnych, jako rozpuszczalnik w przemyśle chemicznym i rafineryjnym i w innych procesach technologicznych.

Wreszcie - około 8% wody zużywanej jest przez ludzi w gospodarstwie domowym (do picia – zapotrzebowanie 2,5-6 l na dobę zależnie od klimatu, gotowania, mycia i celów sanitarnych oraz dla utrzymania ogrodów i trawników). Woda jest też niezbędna w rekreacji i turystyce. Dotyczy to zarówno biernego i aktywnego odpoczynku nad zbiornikami wody, jak i jej wykorzystania np. do sztucznego naśnieżania stoków narciarskich, czy utrzymania trawy na polach golfowych.

 

 Jezioro Aralskie
Jezioro Aralskie we wrześniu 2011 roku. Czarna linia oznacza linię brzegową z lat 60. XX w.
(zdjęcie satelitarne); autor: NASA

 

Zasoby wodne ziemi są nierównomiernie rozmieszczone. Największe są (obszary nadwyżek) one w obszarach klimatów: wilgotnego równikowego, podzwrotnikowego monsunowego i umiarkowanego wilgotnego (oceanicznego). Około 1/3 ludności świata żyje jednak w obszarach znacznego niedoboru wody (zwłaszcza w Afryce i Ameryce Północnej), a liczba ta do 2025 wzrośnie prawdopodobnie do połowy populacji Ziemi (skutek wzrostu liczby ludności Ziemi i wzrostu zapotrzebowania na wodę). Co więcej 1,2 mld ludzi nie ma dostępu do czystej wody pitnej. Efektem jest to, że w krajach rozwijających się aż 75% zachorowań to choroby przenoszone przez wodę. Z kolei w Europie około 20% zasobów wód powierzchniowych zagrożonych jest zanieczyszczeniem. Zasoby wodne są zasobami odnawialnymi (zasoby wód podziemnych w ograniczonym zakresie). Ich zbyt duże pozyskiwanie powoduje jednak niekorzystne skutki środowiskowe (np. wysychanie Jeziora Czad w Afryce i Morza Aralskiego w Azji Środkowej).

Autor: dr Krzysztof Jarzyna z Instytutu Geografii UJK w Kielcach

Polecamy również:

Komentarze (0)
Wynik działania 2 + 5 =
Ostatnio komentowane
Ciekawe i pomocne
• 2024-12-03 20:41:33
nie jaja nie
• 2024-11-30 20:37:38
pragnę poinformować iż chodziło mi o schemat obrazkowy lecz to co jest napisane nie j...
• 2024-11-28 16:29:46
ciekawe, oczekiwałem tylko kraj-stolica. miłe zaskoczenie ;)
• 2024-11-20 18:11:07
A jeśli trójkąt równoramienny jest jednocześnie prostokątny to który bok jest domy�...
• 2024-11-17 07:46:27