Chociaż Księżyc ma masę niewiele większą niż 1% masy Ziemi, jego przyciąganie grawitacyjne wpływa na przebieg szeregu zjawisk zachodzących na Ziemi. Siła grawitacji Księżyca powoduje hamowanie ruchu obrotowego Ziemi. Długość pełnego obiegu Ziemi wokół osi (ziemskiej doby) wzrasta o 1 sekundę w ciągu około 100 tys. lat. Oddziaływanie grawitacyjne Księżyca i Słońca odpowiada też za ruch precesyjny Ziemi.
Najbardziej znanym następstwem wpływu grawitacji Księżyca na Ziemię jest występowania pływów morskich. Pływy to rytmiczne pionowe ruchy wody. Podniesienie się poziomu morza nosi nazwę przypływu morza i przypomina wybrzuszenie wód wszechoceanu. Obserwujemy je zarówno po stronie Ziemi leżącej najbliżej Księżyca, gdzie przyciąganie Księżyca jest najsilniejsze, jak i po stronie przeciwnej, gdzie jest ono najsłabsze. Prostopadle do płaszczyzny łączącej obszary występowania na powierzchni oceanu przypływu występuje odpływ morza, czyli obniżenie się jego poziomu. Cykliczność pływów wynika głównie z ruchu obrotowego Ziemi. Okres obiegu Ziemi wokół osi to około 23 godzin i 56 minut, więc pomiędzy dwoma kolejnymi przypływami mija średnio 12,5 godziny, a pomiędzy przypływem a odpływem około 6 godzin.
Oprócz Księżyca na powierzchnię Ziemi oddziałuje też przyciągania grawitacyjne Słońca. W czasie pełni i nowiu grawitacyjne oddziaływanie Księżyca i Słońca sumuje się i pływy są najwyższe. Nazywamy je pływami syzygijnymi. W okresie pierwszej i ostatniej kwadry, kiedy oddziaływanie grawitacyjne Słońca i Księżyca znoszą się i pływy są najniższe. Noszą nazwę pływów kwadraturowych (kwadrowych).
Wysokość pływów zmienia się w szerokich granicach – na niewielkim, śródziemnym morzu, jakim jest Bałtyk w trakcie przypływu poziom morza podnosi się maksymalnie o kilkanaście centymetrów. Najwyższe przypływy rejestruje się w Zatoce Fundy, u wybrzeży Nowej Szkocji w Kanadzie. Poziom morza podnosi się tam średnio 11,4 m, a przy pływach syzygijnych o 15,4 m. Inne obszary występowania wysokich pływów to m.in. francuskie i brytyjskie wybrzeża Kanału La Manche i Kanału Bristolskiego, okolice Rio Gallegos w Argentynie, Zatoka Penżyńska na Morzu Ochockim w Rosji, czy Zat. Collier nad Oceanem Indyjskim w Australii.
 |
 |
| Zatoka Fundy - odpływ (autor: Samuel Wantman, wikimedia.org) |
Zatoka Fundy - przypływ (autor: Samuel Wantman, wikimedia.org) |
Pływy obserwowane są też na powierzchni dużych jezior oraz w ujściowych odcinkach rzek. Zjawisko pływów to dotyczy też atmosfery i skorupy ziemskiej.