Państwa Azji i ich stolice

W 2013 roku w Azji istniało 49 niepodległych państw (leżących w całości w Azji lub których znaczne obszary są w Azji położone, łącznie z Republika Chińską na Tajwanie). Są to (licząc od największego do najmniejszego):

- Federacja Rosyjska, ze stolicą w Moskwie, o powierzchni 17 098 200 km2 (azjatycka część to ok. 75% tej powierzchni, mniejsza część znajduje się w Europie),
- Chiny (Chińska Republika Ludowa), ze stolicą w Pekinie, o powierzchni 9 572 900 km2 (wydzielone 2 specjalne regiony administracyjne: Hongkong i Macau, w których obowiązuje inny niż w reszie CHRL system polityczny (wybory powszechne władz i niezawisłe sądownictwo),
- formalnie częścią Chin jest też Tajwan - Republika Chińska, o powierzchni 36 200 km2, w efekcie wojny domowej w Chinach po II Wojnie Światowej kontynentalną część Chin opanowali komuniści, a rząd Kuomintangu utrzymał się na odzyskanym od Japonii Tajwanie, tamtejsze władze tradycyjnie uważają się za jedyną legalną władzę całych Chin i Mongolii, Republika Chińska uznawana jest jako niepodległe państwo tylko przez niektóre państwa świata,
- Indie, ze stolicą w Nowe Delhi, o powierzchni 3 166 400 km2,
- Kazachstan (zachodni kraniec kraju leży w Europie), ze stolicą w Astanie, o powierzchni 2 724 900 km2,
- Arabia Saudyjska, ze stolicą w Rijadzie, o powierzchni 2 149 700 km2,
- Indonezja (wschodni kraniec kraju – zachodnia połowa wyspy Nowa Gwinea/ prowincja Irian Zachodni leży już w Oceanii), ze stolicą w Dżakarcie, o powierzchni 1 910 900 km2,
- Iran, ze stolicą w Teheranie, o powierzchni 1 649 200 km2,
- Mongolia, ze stolicą w Ułan Bator, o powierzchni 1 564 100 km2,
- Pakistan, ze stolicą w Islamabadzie, o powierzchni 881 900 km2 (z północnym Kaszmirem, który na mapach często pokazywany jest jako terytorium indyjskie, ale od 1949 roku znajduje się w rękach pakistańskich),
- Turcja (zachodni kraniec kraju – wschodnia Tracja z dawną stolicą państwa Turków Osmańskich - Stambułem znajduje się w Europie), ze stolicą w Ankarze, o powierzchni 785 300 km2,
- Mjanma (dawna Birma), ze stolicą w Naypyidaw (od 2006 roku, dawniej Rangun/Yangon), o powierzchni  676 600 km2,
- Afganistan, ze stolicą w Kabulu, o powierzchni 652 900 km2,
- Jemen, ze stolicą Sana, o powierzchni 528 100 km2,
- Tajlandia, ze stolicą w Bangkoku, o powierzchni 513 100 km2,
- Turkmenistan, ze stolicą w Aszchabadzie, o powierzchni 491 200 km2,
- Uzbekistan, ze stolicą w Taszkencie, o powierzchni 444 100 km2,
- Irak, ze stolicą w Bagdadzie, o powierzchni 434 100 km2,
- Japonia, ze stolicą w Tokio, o powierzchni 377 900 km2,
- Wietnam, ze stolicą w Hanoi, o powierzchni 331 200 km2,
- Malezja, ze stolicą w Kuala Lumpur (siedziba rządu znajduje się w Putrajaya), o powierzchni 330 800 km2,
- Oman, stolica Maskat, o powierzchni 309 500 km2,
- Filipiny, ze stolicą w Manili, o powierzchnie 300 000 km2,
- Laos, stolica Wientian, o powierzchni 236 800 km2,
- Kirgistan, ze stolicą w Biszkeku, o powierzchni 200 000 km2,
- Syria, ze stolicą w Damaszku, o powierzchni 185 200 km2,
- Kambodża, stolica Phnom Penh, o powierzchni 181 000 km2,
- Bangladesz, stolica Dhaka, o powierzchni 147 600 km2,
- Nepal, ze stolicą Katmandu, o powierzchni 147 200 km2,
- Tadżykistan, ze stolicą Duszanbe, o powierzchni 143 100 km2,
- Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna, ze stolica w Pjongjangu, o powierzchni 122 800 km2,
- Republika Korei (Korea Południowa), ze stolicą w Seulu, o powierzchni 99 700 km2,
- Jordania, ze stolicą w Ammanie, o powierzchni  88 80 km2,
- Azerbejdżan, ze stolicą w Kopenhadze, o powierzchni 86 600 km2,
- Zjednoczone Emiraty Arabskie, ze stolicą Abu Zabi, o powierzchni  83 600 km2,
- Sri Lanka, z siedzibą rządu w Kolombo (stolica w Sri Dżajawardanapura Kotte), o powierzchni 65 600 km2,
- Gruzja, ze stolicą w Tbilisi, o powierzchni 57 200 km2,
- Bhutan, stolica Thimpu, o powierzchni 38 400 km2,
- Armenia, ze stolicą w Erywaniu, o powierzchni 29 700 km2,
- Izrael, ze stolicą w Jerozolimie (ONZ nie uznaje Jerozolimy za stolicę Izraele, siedziby większości przedstawicielstw dyplomatycznych znajdują się w Tel Awiwie), o powierzchni 21 600 km2 (bez Zachodniego Brzegu i Gazy, czyli Autonomii Palestyńskiej),
- Kuwejt, ze stolicą Kuwejt, o powierzchni 17 800 km2,
- Timor Wschodni, ze stolicą Dili, o powierzchni 14 900 km2,
- Katar, stolica Ad-Dauha, o powierzchni 11 600 km2,
- Liban, ze stolicą w Bejrucie, o powierzchni 10 400 km2,
- Cypr, ze stolicą Nikozja, o powierzchni 9 300 km2 (cała wyspa łącznie z turecką/północną częścią Cypru),
- Brunei, ze stolicą Bandar Seri Begawan, o powierzchni 5 800 km2,
- Bahrajn, ze stolicą Manama, o powierzchni ok. 800 km2,
- Singapur, ze stolicą Singapur, o powierzchni ok. 700 km2,
- Malediwy, ze stolicą Male, o powierzchni ok. 300 km2.
 
Jedyne terytoria zależne leżące w Azji należą do Wielkiej Brytanii. Są to: brytyjskie bazy wojskowe na Cyprze – Akrotiri i Dhekelia oraz Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego (archipelag koralowych Wysp Czagos).

Autor: dr Krzysztof Jarzyna z Instytutu Geografii UJK w Kielcach

Polecamy również:

Komentarze (0)
Wynik działania 3 + 1 =
Ostatnio komentowane
Yyytf
• 2024-10-04 09:18:36
Masz
• 2024-09-27 07:49:55
Dziękuję za krótką acz treściwą syntezę :)
• 2024-09-24 21:14:03
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33
DZIĘKUJĘ
• 2024-07-31 13:21:34