Odwzorowanie kartograficzne to przyporządkowanie każdemu punktowi na mapie punktu na poziomej powierzchni Ziemi. Polega ono na przekształceniu zgodnie z określonymi zasadami matematycznymi siatki geograficznej w siatkę kartograficzną.
Można tego dokonać rzutując fragment powierzchni elipsoidy ziemskiej na płaszczyznę (rzut płaszczyznowy lub azymutalny), na powierzchnię boczną stożka (rzut stożkowy), lub powierzchnię boczną walca (rzut walcowy). Jeśli odwzorowanie kartograficzne nie jest efektem rzutu kartograficznego ale umownym układem równoleżników i południków mówimy o odwzorowaniu umownym (np. równopowierzchniowa siatka Mollweidego).
Niezależnie od przyjętego odwzorowania przekształcanie siatki geograficznej w siatkę kartograficzną wiąże się ze zniekształceniami odległości, kątów lub pola powierzchni na mapie w porównaniu z tymi wielkościami w terenie. W odwzorowaniach, które są rzutami zniekształcenia są najmniejsze w miejscu zetknięcia powierzchni elipsoidy z powierzchnią, na którą wykonywany jest rzut. Można też minimalizować zniekształcenie kątów kosztem większych zniekształceń pola powierzchni (odwzorowania wiernokątne) lub odwrotnie (odwzorowania wiernopowierzchniowe).
![]() |
Odwzorowanie Mollweidego/ autor: Lars H. Rohwedder (4.08.2006), źródło: wikipedia.org |
Dobór rodzaju odwzorowania zależy od celu mapy oraz obszaru, który ona przedstawia. W mapach topograficznych i nawigacyjnych, gdzie ważne jest wierne przedstawienie kierunków często stosowane są odwzorowania wiernokątne (np. walcowe poprzeczne odwzorowanie Gaussa-Krügera czy walcowe normalne odwzorowanie Mercatora). Z kolei w prezentacji wschodniej lub zachodniej półkuli ziemskiej stosowane jest poprzeczne odwzorowanie azymutalne, zaś w prezentacji obszarów polarnych azymutalne odwzorowanie normalne.