Legenda mapy (nazwa pochodzi od łacińskiego legere - czytać) to dołączony do mapy tekst zawierający:
- informacje o zasadach sporządzenia mapy (autor lub wydawca mapy, jej tytuł, rok wydania, skala, wiadomości o odwzorowaniu kartograficznym i orientacji mapy)
- oraz objaśnienia kartograficznych znaków umownych, co pozwala zrozumieć treść mapy.
Znaki umowne (sygnatury kartograficzne, znaki kartograficzne) to zestaw znaków graficznych, który razem z napisami służy przedstawieniu treści mapy. Rozróżniamy sygnatury:
- punktowe (np. miejscowości na mapach przeglądowych, punkty wysokościowe, czy miejsca występowania/wydobycia surowców mineralnych), sygnatury punktowe mogą być figurami geometrycznymi, schematami obrazkowymi lub literami,
- liniowe (np. poziomice, rzeki, czy sieć drogowa),
- powierzchniowe - plamy barwne/odcienie szarości lub kreskowanie/szraf (np. las na mapie topograficznej, czy barwne wypełnienie powierzchni między izohipsami na mapie hipsometrycznej).
Sygnatury liniowe powszechnie służą do prezentacji jakościowych treści geograficznych metodą zasięgów, pokazując granice występowania danego zjawiska (np. zasięg świerka w Polsce, czy zasięg sieci telefonii komórkowej).
Można też z ich pomocą prezentować ilościowe treści geograficzne metodą izarytm (izolinii), czyli linii łączących punkty, w których występują te same wartości przedstawianej na mapie cechy środowiska geograficznego. Cecha ta powinna zmieniać się w sposób ciągły, stąd metoda izoterm ma zastosowanie w prezentacji zróżnicowania m.in.: wysokości bezwzględnej (izohipsy/poziomice), głębokości zbiorników wodnych (izobaty), deklinacji magnetycznej (izogona), głębokości swobodnego zwierciadła wody gruntowej (hydroizohipsa), zasolenia mórz (izohaliny), czy takich charakterystyk stosunków klimatycznych i pogody jak: temperatura powietrza (izotermy), rocznej amplitudy temperatury powietrza (izoamplitudy), ciśnienia atmosferycznego (izobary), suma opadów (izohiety), zachmurzenia ogólnego nieba (izonefy), czy prędkości wiatru (izotachy).
 |
| Przykład objaśnienia umownych znaków kartograficznych w legendzie mapy/ autor: Aotearoa (19.06.2007), źródło: wikipedia.org |
Treści ilościowe można przedstawić na mapie również z wykorzystaniem:
- sygnatur punktowych metodą kropkową (np. na mapie gęstości zaludnienia jej wskaźnikiem jest gęstość kropek, z których każda reprezentuje określoną liczbę ludności),
- z pomocą sygnatur powierzchniowych metodą kartogramu (np. na mapie lesistości Polski plamy o różnych odcieniach barwy zielonej odpowiadają przedziałom średniej lesistości odnosząc ją do poszczególnych województw)
- oraz diagramów/wykresów umieszczanych w określonych miejscach na mapie (metoda kartodiagramu).