Współczesna urbanizacja (zwłaszcza w krajach rozwijających się) przejawia się m.in. w tym, że najbardziej przyciągają ludzi miasta największe. W 1950 roku liczbę ludności przekraczającą 1 mln miały 83 miasta na Ziemi, w roku 2007 miast takich było prawie 470. W 2007 roku w miastach ponadmilionowych skupiało się około 38% miejskich populacji w skali Ziemi.
Miasta milionowe z przeszłości
Miasta milionowe istniały też jednak wcześniej – były stolicami bogatych imperiów w okresie ich największego rozkwitu. W okresie Cesarstwa Rzymskiego (zwłaszcza na przełomie er) miastem takim był Rzym. W wieku VIII i IX liczbę mieszkańców przekraczającą 1 mln miała prawdopodobnie stolica kalifatu – Bagdad. Równie liczne populacje miały też w pewnych okresach stolice Chin – Chang’an (dzisiejsze Xi’an), Kajfeng i Hangzhou. Przypuszcza się, że równie liczna ludność zamieszkiwała do XIV w. stolicę Imperium Khmerów – Angor Wat (dzisiejsza Kambodźa).
Największe miasto prekolumbijskiej Ameryki – stolica Azteków Tenochtitlan (na terenie dzisiejszego miasta Meksyk) liczyła prawdopodobnie około 200 tys. mieszkańców.
Dokładna liczba ludności miasta - dlaczego są z nią problemy?
Podanie dokładnej liczby ludności największych miast świata napotyka trudności, polegające na tym, że w literaturze przedmiotu i w opracowaniach statystycznych podawane są często 2 liczby – jedna dotyczy ludności miasta w obrębie granic administracyjnych, druga (większa) zespołu miejskiego. Czasami oceny dokonuje się dla jeszcze większych obszarów metropolitalnych. W przypadku Paryża w roku 2008 był on wewnątrz granic miasta zamieszkany przez 2,2 mln mieszkańców, a cały zespół miejski liczył nieco mniej niż 11,7 mln mieszkańców.
W niniejszym haśle posłużono się danymi według Rocznika statystycznego GUS z 2012 roku (dane dotyczące poszczególnych miast pochodziły z lat od 2004 do 2011 roku).
Największe miasta świata
W granicach administracyjnych największe 10 miast świata to:
1. Stambuł w Turcji – 12,9 mln mieszkańców (w 2010 roku),
2. Karaczi w Pakistanie – 12,1 mln mieszkańców (w 2007 roku),
3. Bombaj (Mumbaj) w Indiach – 11,9 mln mieszkańców (w 2007 roku),
4. Szanghaj w Chinach – 11,3 mln mieszkańców (w 2010 roku),
5. São Paulo w Brazylii – 11,2 mln mieszkańców (w 2010 roku),
6-7. Moskwa w Rosji i Lagos w Nigerii – po 10,6 mln mieszkańców (w 2010 roku),
8. Delhi w Indiach – nieco ponad 9,8 mln mieszkańców (w 2007 roku),
9. Seul w Rep. Korei – nieco mniej niż 9,8 mln mieszkańców (w 2010 roku),
9. Dżakarta w Indonezji – 9,6 mln mieszkańców (w 2010 roku).
Jeśli jednak spojrzeć na największe miasta pod względem ludności całego zespołu miejskiego, wówczas pierwsza dziesiątka jest inna. Miasta o liczbie ludności przewyższającej 10 mln określane są czasami jako megamiasta (megacities). Wyróżniono 25 aglomeracji miejskich spełniających ten warunek.
Największe 10 z nich (według www.demographia.com i Rocznika statystycznego GUS z 2012 roku) to:
1. Zespół miejski Tokio-Jokohama w Japonii – 34,2 mln mieszkańców (w 2005 r.) ,
2. Miasto Meksyk w Meksyku – 20,1 mln mieszkańców (w 2010 r.),
3. Zespół miejski Seul-Inchhon w Rep. Korei – 19,8 mln (w 2001 r.),
4. São Paulo w Brazylii – 19,7 mln mieszkańców (w 2010 roku),
5. Szanghaj w Chinach – 19,5 mln mieszkańców (w 2010 r.),
6. Bombaj (Mumbaj) w Indiach – 19,0 mln (w 2007 r.),
7. Nowy Jork – płn. New Jersey w USA – 18,9 mln mieszkańców (w 2010 r.),
8. Dżakarta w Indonezji – 18,2 mln mieszkańców (w 2005 r.),
9. Delhi w Indiach – 17,4 mln (w 2001 r.),
10. Zespół miejski Osaka-Kobe-Kyoto w Japonii – 17,2 mln mieszkańców (w 2005 r.).
W niektórych innych źródłach wśród największych aglomeracji miejskich i obszarów metropolitalnych świata wymieniane są: Karaczi w Pakistanie i stolica Filipin – Manila.
Największym zespołem miejskim w Europie jest Moskwa w Rosji (14 mln w 2005 r.), w Afryce – Kair w Egipcie (15,5 mln w 2006 r.), a w Australii i Oceanii – Sydney (4,5 mln w 2010 r.).