Funkcje miast (albo inaczej funkcje miastotwórcze) określają potrzeby regionu lub państw, w którym miasto się znajduje, które są zaspokajane przez mieszkańców miasta i instytucje tam działające (instytucje służą też mieszkańcom samego miasta). To one decydowały o powstaniu miast i ich dalszym rozwoju. W toku historii miasta funkcje te zmieniały się (np. na skutek zmiany miasta stołecznego). Współcześnie miasta są zazwyczaj wielofunkcyjne.
Wyróżniamy kilka podstawowych funkcji miastotwórczych:
- przemysłową (ośrodek przemysłu przetwórczego lub/i wydobywczego)
oraz usługową, w tym:
- administracyjną (siedziba władz i związanych z nimi urzędów),
- transportową (węzły szlaków komunikacyjnych, porty, dawnie bród na rzece lub mosty),
- handlową (ośrodki handlowe i targowe),
- edukacyjną (szkoły różnych poziomów, w tym miasta uniwersyteckie) i medyczną (szpitale gminne, powiatowe, wojewódzkie itd.),
- kulturotwórczą (siedziba muzeów, teatrów, festiwali, kongresów itp.),
- turystyczne (kurorty nadmorskie i górskie, uzdrowiska, ośrodki pielgrzymkowe – funkcja turystyczno-religijna),
- wojskową (blisko baz wojskowych, poligonów).