Zjawiska powierzchniowe w cieczach są konsekwencją wzajemnego oddziaływania na siebie cząsteczek cieczy (siły spójności) oraz ich oddziaływania z cząsteczkami ciała będącego w bezpośrednim kontakcie z cieczą (siły przylegania).
W przypadku cząsteczek, które tworzą powierzchnię cieczy, siły spójności mają inny rozkład niż siły działające na cząsteczki znajdujące się w jej głębi. Powoduje to powstawanie charakterystycznych dla powierzchni cieczy zjawisk, do których zaliczyć należy: napięcie powierzchniowe, tworzenie się menisków oraz włoskowatość.
