Czaszka stanowi szkielet głowy, który jest osadzony na kręgosłupie. Dzieli się na dwie zasadnicze części:
• mózgoczaszkę, czyli mózgową część czaszki (zwaną też czaszką właściwą), której zadaniem jest ochrona mózgowia;
• trzewioczaszkę, czyli twarzową część czaszki, której zadaniem jest podpora i ochrona narządów umiejscowionych w obrębie głowy – narządów zmysłu (wzroku, węchu, smaku, słuchu i równowagi) oraz początkowych odcinków układu oddechowego i pokarmowego;
Mózgoczaszka ma postać kulistej puszki, która u człowieka i innych ssaków stanowi zasadniczą część szkieletu głowy (przewaga części mózgowej nad twarzową), co jest związane ze znacznym rozwojem mózgu. Kości mózgoczaszki połączone są ze sobą w sposób ścisły (nieruchomy) za pomocą szwów. W skład mózgoczaszki wchodzą: kość czołowa, dwie kości ciemieniowe, dwie kości skroniowe, kość klinowa, kość sitowa i kość potyliczna. Kość czołowa osłania od przodu mózgowie oraz współtworzy oczodoły. Kość skroniowa chroni mózg po bokach, zawiera też elementy narządu słuchu i równowagi. Kość potyliczna łączy mózgoczaszkę z kanałem kręgowym poprze otwór potyliczny wielki.
Trzewioczaszka składa się z kości nosowych, łzowych, jarzmowych, podniebiennych, szczękowych, małżowin nosowych dolnych, żuchwy, kości gnykowej i lemiesza. Ruchomym elementem trzewioczaszki jest żuchwa, która jest połączona z kośćmi skroniowymi stawem żuchwo-skroniowym oraz kość gnykowa, która pomimo tego, że leży poza czaszką (w obrębie szyi) i nie jest połączona z innymi kości jest zaliczana do szkieletu głowy.
|
Mózgoczaszka |
Trzewioczaszka |
||
|
kości parzyste |
kości nieparzyste |
kości parzyste |
kości nieparzyste |
|
k. skroniowe k. ciemieniowe |
k. potyliczna k. klinowa k. czołowa k. sitowa |
k. nosowe k. łzowe k. jarzmowe k. podniebienne k. szczękowe małżowiny nosowe dolne |
żuchwa lemiesz k. gnykowa
|
Zatoki są przestrzeniami w kościach czaszki wysłanymi błoną śluzową i wypełnione powietrzem. Wyróżniamy zatoki klinowe, sitowe, czołowe i szczękowe.
 |
| Budowa czaszki |