Sądy grodzkie jako wydziały funkcjonowały od 2001 roku na mocy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 26 września 2001 r w sprawie utworzenia sądów grodzkich. Minister sprawiedliwości określał siedzibę powstałych sądów grodzkich, zakres spraw przyznanych do rozpoznawania a także obszar właściwości.
Do sądów grodzkich (tworzonych jako wydziały lub wydziały zamiejscowe sądów rejonowych) należały sprawy z zakresu: wykroczenia w pierwszej instancji, wykroczenia skarbowe (także przestępstwa skarbowe), przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego i sprawy, które podlegały rozpoznaniu w tzw. postępowaniu uproszczonym.
W dniu 18 grudnia 2009 r. Minister Sprawiedliwości wydał rozporządzenie w sprawie zniesienia sądów grodzkich (wydziałów grodzkich). Rozporządzenie to weszło w życie z dniem 1 stycznia 2010 r.
Ciekawostką jest, że sądy grodzkie funkcjonowały w czasach historycznych – od średniowiecza były sprawowane np. przez starostę, a ich zakres działania dotyczył spraw o charakterze kryminalnym. Sądy grodzkie funkcjonowały również w dwudziestoleciu międzywojennym, jako sądy, które zajmowały się sprawami cywilnymi mniejszej wagi