Udział sądów powszechnych w kwestii ochrony praw człowieka jest oczywisty, bowiem z założenia sądy te są wyznaczone do stania na straży prawa. Nie ma jednakw tym przypadku do czynienia z konkretnym organem, który w ramach działalności sądów tego typu został wyznaczony specjalnie do rozstrzygania spraw związanych z obroną praw człowieka, ale z instytucją sądów, które rozpatrują wszelkiego rodzaju naruszenia prawa, czyli także te związane z prawami człowieka.
Sądy powszechne zajmują się sprawą nieprzestrzegania praw człowieka jako jedną z wielu dziedzin, można zatem stwierdzić, iż zawarte są tutaj wyłącznie elementy ochrony tychże. Podstawą orzecznictwa sądów powszechnych są prawa i wolności zawarte w Konstytucji i innych aktach prawnych.
Zasadniczo dzielimy sądy powszechne na rejonowe, okręgowe i apelacyjne. Sądy rejonowe stanowią najniższy poziom sądownictwa (sądy I instancji) i rozpatrują sprawy w obrębie gminy bądź kilku gmin. Tego typu sądy są sądami II instancji w przypadku rozpatrywania wykroczeń. Z kolei sądy okręgowe to sądy II instancji - ich zadaniem jest rozpatrywanie apelacji od orzeczeń sądów rejonowych; pełnią one funkcje sądów I instancji w przypadku spraw dotyczących np. oskarżeń o zbrodnie czy ochrony praw autorskich. Wreszcie sądy III instancji to sądy apelacyjne - rozpatrują odwołania od wyroków sądów okręgowych. Obejmują one rejon co najmniej dwóch sądów okręgowych.