Rzecznik Praw Konsumenta służy przede wszystkim bezpłatną, fachową poradą prawną w zakresie ochrony praw konsumenta, mieszkańcom wybranego okręgu/powiatu, których interesy jako konsumentów zostały naruszone.
Głównym dokumentem dotycząc rzecznika praw konsumenta jest ustawa z dnia 16 lutego 2007 roku o ochronie konkurencji i konsumentów.
Do głównych zadań Rzecznika należy:
• prowadzenie edukacji konsumenckiej (szczególnie poprzez zamieszczanie informacji w programach nauczania w szkołach publicznych)
• bezpłatne poradnictwo konsumencki i udzielanie informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów,
• składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa w zakresie ochrony interesów konsumentów,
• występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów,
• współdziałanie z właściwymi miejscowo delegaturami Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (przede wszystkim przekazywanie wniosków i sygnalizowanie problemów dotyczących ochrony konsumentów, wymagających podjęcia działań na szczeblach administracji rządowej), organami Inspekcji Handlowej
• potencjalne wytaczanie powództw na rzecz konsumentów
• sprawy o wykroczenia na szkodę konsumentów gdzie rzecznik jest oskarżycielem publicznym w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia,
• wytaczanie powództw w sprawie uznania wzorców umów za niedozwolone,
• występowanie z zawiadomieniem do Prezesa UOKiK w sprawie podejrzenia stosowania praktyk ograniczających konkurencję, oraz naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
• udzielanie innych form pomocy prawnej w zakresie ochrony praw konsumentów,
Rzecznikiem konsumentów może być osoba posiadająca wyższe wykształcenie, najlepiej prawnicze lub ekonomicz