W związku z niekorzystnymi (z perspektywy kraju, węższej społeczności i rodziny) skutkami zjawiska bezrobocia, bardzo ważne jest podejmowanie działań prewencyjnych.
Pewnym rodzajom bezrobocia nie da się zapobiec (np. tzw. bezrobocie frykcyjne, związane z naturalnym czasem poszukiwania pracy przez absolwentów kończących uczelnie), jednak innym – np. bezrobociu trwałemu koniecznie trzeba zaradzić. W związku z tym podejmuje się pewne aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Należą do nich:
- organizacja staży i praktyk, na których potencjalni pracownicy mogą zdobyć doświadczenie, tak ważne dla pracodawców w momencie prawdziwego zatrudnienia,
- organizacja kursów i szkoleń dostosowujących bezrobotnych do oczekiwań rynku pracy, a także takich, które umożliwiają przekwalifikowanie,
- dostosowywanie kierunków kształcenia (a także liczby dostępnych miejsc) na uczelniach wyższych (także jeśli chodzi o szkoły policealne i studia podyplomowe) do rzeczywistych potrzeb rynku,
- wparcie psychologiczne osób bezrobotnych.
Bardzo istotne jest także kształcenie studentów (uczniów szkół średnich), a także już osób bezrobotnych na temat możliwości rozwoju, ciągłej nauki i poszerzania kompetencji, a także różnych form aktywnego poszukiwania pracy (tworzenie dobrego CV i listu motywacyjnego, efektywne poszukiwanie ofert, prezentacja podczas rozmowy kwalifikacyjnej).
Działaniem, jakie zapobiega bezrobociu, jest także lansowanie idei/mody ciągłego kształcenia się, zachowywania konkurencyjności mimo zmieniających się oczekiwań rynku i pewnej elastyczności, która umożliwi znalezienie wyjścia z sytuacji niespodziewanej konieczności zmiany pracy.