Od XIV wieku zaczęła funkcjonować nowa forma monarchii – absolutna. Szczyt jej dominacji przypada jednak dopiero na XVII i XVIII wiek. Ten typ ustroju charakteryzuje się pełnią władzy monarchy w odniesieniu do stanowienia prawa, władzy wykonawczej oraz sądownictwa. Król ma praktycznie nieograniczone pod względem prawnym możliwości sprawowania władzy, nie podlega również żadnej kontroli. Podobnie jak w przypadku monarchii patrymonialnej panuje przekonanie, iż monarcha panuje z namaszczenia boskiego. Władza zdobywana jest poprzez dziedziczenie.
To nie jedyne cechy państwa rządzonego w sposób absolutny. Warto zauważyć również , iż państwo absolutne wyróżnia się również silnym scentralizowaniem – organy centralne wyraźnie kontrolują struktury poszczególnych części państwa, nadzór nad całością funkcjonowania kraju jest skupiony w ich ręku. By móc dostatecznie kontrolować całe państwo wprowadza się rozbudowany system biurokracji i administracji; instytucje te pełnią również rolę „komornika”, tj. czuwają, żeby należycie płacono podatki (system fiskalny jest bardzo rozbudowany). Kolejny bardzo ważny element tego typu rządów jest chęć uniezależnienia się od władzy kościelnej, a co za tym idzie ograniczenia wpływów duchowieństwa; podobne zabiegi stosowano również w stosunku do arystokracji. Próba pozbawienia wpływów przedstawicieli tych stanów dokonywała się głównie na drodze prawnej.
Chęcią zapewnienia sobie pełni władzy nad społeczeństwem, a także zbudowania potęgi państwa, spowodowane było budowanie prężnie działającego aparatu policyjnego oraz posiadanie potężnych armii. W celu zrównoważenia polityki kontroli i utrzymywania porządku król sporo swojej uwagi poświęcał również wprowadzaniu licznych reform państwowych, zwłaszcza edukacyjnych, a także mecenatowi sprawowanemu nad sztuką i kulturą. Wszystko to miało składać się na obraz władcy oświeconego, dbającego swoje państwo i zapewniającego mu potęgę i odpowiednie uznanie na arenie międzynarodowej.
Przykładami monarchii mogą być: Francja za panowania „Króla Słońce” – Ludwika XIV (któremu zawdzięczamy zdanie będące kwintesencją absolutyzmu – „Państwo to ja”), monarchie pruskie, państwo Habsburgów oraz Rosja za rządów Piotra I Wielkiego.