Głód i bieda (ubóstwo) – definicje
Głód, czyli skrajny niedobór pożywienia, jest poważnym problemem na skalę światową, bowiem dotyka znacznej liczby ludności, zwłaszcza w wybranych rejonach świata (takich jak np. kraje Trzeciego Świata). Brak możliwości zaspokojenia podstawowych, niezbędnych biologicznych potrzeb człowieka przyczynia się do radykalnego zwiększenia liczby zachorowań na rozmaite choroby, wycieńczenia organizmu, a nawet śmierci. Obok zjawiska głodu jeszcze liczebniejsze grupy ludności dotyka problem niedożywienia.
Problem głodu i niedożywienia bezpośrednio związany jest z kwestią ubóstwa (biedy). Badacze problemu nie ustalili jednej powszechnie uznanej definicji terminu – istnieje obok siebie kilka znaczeń. H. Zandler uznał, iż „ubóstwo to specyficzna indywidualna sytuacja niedoboru lub swoisty fenomen, wprawdzie relatywnie jednorodnych, ale zarazem zmarginalizowanych grup społecznych”, z kolei Amartya Sen wskazuje, że bieda to „niezdolność do pełnowartościowego życia, spowodowana niedostatkiem środków ekonomicznych”.
Głód i bieda – charakterystyka
Problem głodu i ubóstwa jest tym większy i bardziej niepokojący, że - zgodnie z obliczeniami i statystykami - światowa produkcja żywności powinna bez problemu starczać na pokrycie potrzeb żywieniowych wszystkich mieszkańców Ziemi. Tak się jednak nie dzieje. Występuje wyraźna dysproporcja pomiędzy krajami, które posiadają duże nadwyżki żywności (i z powodu dużych kosztów ich utrzymania, np. magazynowania, niszczą je) a państwami, które nie są w stanie wytworzyć tyle jedzenia, by zapewnić konieczne minimum dla swoich obywateli, z kolei na import pożywienia z innych krajów nie posiadają wystarczających zasobów finansowych.
Jesienią 1996 roku odbywała się w Rzymie Światowa Konferencja Żywnościowa, podczas której zaprezentowano dane statystyczne dotyczące zjawiska głodu i niedożywienia. Zgodnie z nimi w połowie lat 90. XX wieku głodu doświadczyło 840 milionów ludzi. Szczególnie mocno dotknięte zjawiskiem głodu i ubóstwa są kraje tzw. Trzeciego Świata (m.in. Somalia, Sudan, Etiopia, Czad, Mozambik), ale występują one także w innych rejonach świata, np. w Rosji, Tadżykistanie, Mongolii, Armenii, Korei Północnej, Azerbejdżanie czy choćby na Kubie. W krajach tych, oprócz ubóstwa i głodu, bardzo często ogromny problem stanowi również brak dostępu do czystej (pitnej) wody.
By zwalczać zjawisko głodu, niedożywienia i ubóstwa powstała sieć organizacji, które aktywnie im przeciwdziałają i dostarczają już gotową żywność, jak również pracują nad polepszeniem technik uprawy i hodowli, by kraje dotknięte tymi problemami mogły samodzielnie zaopatrzyć się w pożywienie. Różnego typu akcje humanitarne odgrywają niebagatelną rolę w niwelowaniu skutków i zapobieganiu powstawania tych zjawisk.