Budowa normy prawnej: trójelementowa (hipoteza, dyspozycja, sankcja), dwuelementowa (sankcjonowana, sankcjonująca)

Pragnąc w pełni zrozumieć normę prawną, należy szczegółowo przyjrzeć się jej wewnętrznej strukturze. Funkcjonują dwa stanowiska odnośnie budowy normy prawnej.

Pierwsze z nich zakłada, że norma posiada trójelementową strukturę. Według niego norma prawna składa się z poniższych elementów:

1. hipotezy – określa adresata normy (czyli określa czyje zachowanie dana norma reguluje), jego cechy (zawód, wiek) i właściwości. Wskazuje także warunki zastosowania normy prawnej.
2. dyspozycji – określa zachowanie adresata w okolicznościach wskazanych w hipotezie. Ponadto uściśla obowiązki lub uprawnienia adresata. Występują trzy rodzaje dyspozycji: nakazowe, zakazowe i dozwolenia;
3. sankcji – określa negatywne konsekwencje prawne, jakie poniesie adresat w przypadku zachowania niezgodnego z dyspozycją. Wyróżniamy następujące rodzaje sankcji: egzekucyjna, karna (represyjna), oraz nieważności (bezskuteczności).

Zwolennicy drugiego stanowiska, krytycznego do trójelementowej koncepcji, uważają, że norma prawna składa się jedynie z dwóch następujących norm:

- sankcjonowanej, która określa adresata oraz warunki w jakich jest mu nakazane, zakazane lub dozwolone coś czynić oraz treść owego nakazu, zakazu bądź zezwolenia. Tworzy ją zatem hipoteza i dyspozycja.
- sankcjonującej, która składa się z hipotezy, którą jest naruszenie normy sankcjonowanej oraz dyspozycji, która w rzeczywistości jest sankcją przedstawioną jako sposób postepowania.

Polecamy również:

  • Podział i rodzaje norm prawnych - przykłady

    Istnieje wiele podziałów rodzajów norm prawnych. Najpopularniejsze z nich dzielimy w następujący sposób: => Ze względu na adresata: •indywidualne – podmiot normy jest dokładnie wskazany z imienia i nazwiska, Więcej »

  • Prawo stanowione - definicja, charakterystyka

    Prawo stanowione (zwane również ustawowym, statute law lub ius civile) to zbiór norm prawnych, które zostały ustanowione przez organy ustawodawcze posiadające do tego uprawnienia, w procesie legislacyjnym uwzględniane zostały ogólne normy przyjęte w społeczeństwie. Więcej »

  • Prawo naturalne - definicja, charakterystyka

    Prawo naturalne (lex naturalis) to uniwersalne, pierwotne prawo (zbiór norm) wynikające z natury ludzkiej, z samego faktu istnienia człowieka, nie jest ustanowione przez władców, sędziów czy instytucje i obowiązuje niezależnie od tego czy zostało zatwierdzone przez władze państwowe,... Więcej »

  • Dziennik Ustaw i Monitor Polski

    Dziennik Ustaw ( w skrócie: DzU, Dz. U. lub Dz.U.) to najważniejszy polski dziennik urzędowy. Za jego wydawanie odpowiedzialny jest Prezes Rady Ministrów z pomocą redakcji Rządowego Centrum Legislacji. Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 4 + 3 =
Ostatnio komentowane
Latwe
• 2025-01-15 18:42:29
super
• 2024-12-21 22:05:33
ok
• 2024-12-15 19:31:35
Ciekawe i pomocne
• 2024-12-03 20:41:33
pragnę poinformować iż chodziło mi o schemat obrazkowy lecz to co jest napisane nie jest ...
• 2024-11-28 16:29:46