I. Diabeł wyskakuje z pudełka
Profesor Gąsowski od wielu już lat nauczał historii. Był bardzo dumny z siódmej klasy, ponieważ uczniowie zawsze przygotowywali się na jego lekcje. Inni nauczyciele narzekali na chłopców, że się nie uczą, ale profesor był z nich zadowolony, gdyż nigdy go nie zawiedli. Profesor nigdy nie potrafił właściwie połączyć twarzy z imieniem, dlatego nazwiska swoich uczniów zapisywał w notesie. Na początku lekcji otwierał zeszyt i wywoływał do odpowiedzi trzech nieszczęśników. Któregoś czerwcowego dnia profesor wywołał Kaczanowskiego. Ku wielkiemu zdumieniu nauczyciela chłopak wybąkał, że niestety nie jest przygotowany, bo nie miał być dzisiaj pytany. Kolejny, Ostrowicki, stwierdził, że to nie jego dzień. Profesor był zdumiony i zdruzgotany. Powtarzał, że zawiódł się strasznie na swoich uczniach i że czuje się ośmieszony. Stwierdził, że nie spyta już nikogo.
W klasie panowała grobowa cisza. Nagle odezwał się Adam Cisowski. Prosił, by nauczyciel pozwolił mu wszystko wytłumaczyć. Wyznał, iż przejrzał system pytania, jaki wybrał sobie nauczyciel, i powiadamiał kolegów o tym, kto będzie pytany na następnej lekcji. Wszystko się wydało, ponieważ profesor, otwierając swój zeszyt, po prostu się pomylił. Kompletnie załamany nauczyciel stwierdził, że tym sposobem jego uczniowie nic nie umieją. Poza tym bardzo się dziwił, że ktoś zdołał przejrzeć jego taktykę. Uczniowie odpowiedzieli, że Cisowski rozwikła każdą zagadkę. Adam zgodził się, by profesor poddał go próbie. Nauczyciel zapowiedział, że w sobotę wezwie do odpowiedzi trzech uczniów, a Adam miał odgadnąć których. Gdy przyszła sobota wszyscy chłopcy siedzieli w oczekiwaniu na swoich miejscach. Adam przygotował na kartce trzy nazwiska, po czym profesor także zapisał trzy. Okazało się, że Cisowski zdołał odgadnąć myśli nauczyciela. Założył, że aby go zmylić, nauczyciel nic nie zmieni w dotychczasowej metodzie, i miał rację. Adam przyrzekł, że od tej pory żaden z uczniów nie będzie więcej oszukiwał i wszyscy będą zawsze przygotowani.
II. Dwie awantury, a jedna gorsza od drugiej
Adam był synem doktora Cisowskiego i dobrej, łagodnej pani Cisowskiej. Miał czwórkę młodszego, bardzo rozbrykanego, rodzeństwa: dwu braci i dwie siostry. Któregoś razu matka podzieliła między dzieci lody. Na biurku Adama znalazła się czarka z lodami wypełniona po brzegi. Kiedy przyszedł do swojego pokoju, by zasiąść do deseru, okazało się, że lody zniknęły. Od razu rzucił podejrzenie na czwórkę urwisów, którzy z krzykiem zapewniali, że to nie oni są sprawcami zniknięcia zawartości czarki. Adaś kazał im więc po kolei wejść do miednicy napełnionej wodą i zanurzyć obie ręce. Następnie zbadał dłonie podejrzanych. Kiedy spostrzegł, że Janek jest suchy, od razu zrozumiał, że ma przed sobą złoczyńcę. Zdumiony brat zaniemówił, a Adaś obiecał mu, że go spierze przy najbliższej sposobności. Od tej pory żadne z rodzeństwa nawet nie próbowało pozbawić starszego brata choćby najmniejszej rzeczy, która mu się słusznie należała.
Działo się to trzy lata przed wydarzeniem z profesorem Gąsowskim. Kilka dni po nim Adaś ponownie wykazał się wielką przenikliwością i bystrością. Dwaj jego koledzy bardzo się pokłócili, ponieważ Zbyszek Jasiński oskarżył Józka Żelskiego, iż ten ukradł mu pióro. Oskarżenie było ciężkie, a bójka wydawała się nieunikniona. Wtedy Adam zaczął rozpytywać kolegów, co dokładnie zaszło. W pewnym momencie zamyślił się, po czym obiecał Jasińskiemu, że następnego dnia dostarczy mu nieszczęsne pióro. Cisowskiemu przypomniało się, że widział rano zeszyt swojego kolegi z ławki, Burskiego, zapisany pięknymi