Summa teologiczna jest jednym z najważniejszych dzieł o charakterze filozoficzno-teologicznym Tomasza z Akwinu. Stanowi także główne dzieło średniowiecznej filozofii. Księgi powstawały w latach 1268-1273. Zamiarem autora było stworzenie streszczenia teologii przeznaczonej dla poczatkujących teologów.
Kompozycja
Dzieło składa się z czterech części:
- Prima pars (traktuje o Bogu jako Stwórcy, o jedności Trójcy Świętej, porusza także zagadnienia antropologiczne, czyli dotyczące natury człowieka).
- Prima secundae (opowiada o dążeniu człowieka do osiągnięcia szczęścia, o darach Ducha Świętego, definiuje szczęście i grzech oraz wykłada prawa Starego i Nowego Testamentu)
- Secunda secundae (zawiera dalszy ciąg rozważań o człowieku, o moralności, omawia poszczególne cnoty)
- Tertia pars (dotyczy Chrystusa, tajemnicy Wcielenia, nauki Kościoła i sakramentów).
Tomasz z Akwinu nie dokończył ostatniej części dzieła, po jego śmierci uczynili to jego uczniowie.
Porządek zagadnień
Sposób w jaki została skonstruowana Summa jest ściśle związany z następującymi treściami. Ich ułożenie niosło za sobą przesłanie teologiczne.
Forma analityczna i dydaktyczna
Każde zagadnienie poruszone przez Tomasza z Akwinu jest szczegółowo przeanalizowane i przedstawione z najwyższą szczegółowością, co jednak nie utrudnia jego zrozumienia i przejrzystości. Ważnym elementem konstruktywnym dla tekstu jest również element dydaktyczny i życzliwie pouczający czytelnika.
Summa theologica, 1596 / www.wikipedia.org.pl |