Motyw cierpienia matki
Stabat mater to jeden z najbardziej znanych tekstów traktujących o bólu i cierpieniu matki rozpaczającej nad śmiercią własnego dziecka. Pieśń ta zapoczątkowała bogatą tradycję średniowiecznych tekstów poetyckich i literackich, przekształconych następnie w modlitwy.
Autor
Przez długi czas utrzymywano, że autorem pieśni jest Jacopone da Todi. Tezę te wyklucza fakt, że poeta tworzył swoje dzieła w dialekcie umbryjskim, a Stabat mater dolorosa powstała w łacinie. Inni rzekomi autorzy utworu to Grzegorz Wielki czy św. Bernard z Clairvaux lub Tomasz z Akwinu.
Interpretacja
Matka występująca w sekwencji znajduje się w bliskości człowieka, którego właśnie ukrzyżowano. Okazuje się, że jest to jej syn. W tego typu obrazach postać towarzysząca umarłemu częściej klęczy. Tutaj postawą stojącą Maryja wyraża swoje oczekiwanie na jakiś cud związany z jej synem. Kobieta rozumie, że jest matką przyszłego Zbawiciela. Rozumie, że teraz je syn już nie będzie nauczał na ziemi, ale został zawieszony między nią a niebem. Znajduje się już w innym porządku. Moment, który został opisany w pieśni jest chwilą zatrzymania, wstrzymania oddechu świata w oczekiwaniu na dalsze wypadki mające zajść za sprawą Mesjasza. Co ciekawe sama Maryja nie skupia się na męce syna, ale jego obietnicy – jej myśli kierują się już teraz w stronę radości ze zmartwychwstania. Wyjątkowość tego obrazu polega na połączeniu w osobie matki nadziei tak silnej jak jej ból.
Na końcu sekwencji znajduje się motyw zmartwychwstania i życia wiecznego, do których doprowadza męczeństwo. Te wartości mają sens, jeśli są poparte miłością Boga. Podobnie rzecz ma się z cierpieniem, które może zakończyć się chwałą tylko wtedy, gdy wynika z bezgranicznej miłości Boga i człowieka.