Skrót to litera lub połączenie kilku liter powszechnie używanych wyrazów, wyrażeń i zwrotów, np. ul. (= ulica), br. (= bieżącego roku), cdn. (= ciąg dalszy nastąpi). Skróty zapisuje się małymi literami i odczytuje jako całe wyrazy. W zapisie nielicznych skrótów (gł. o zasięgu międzynarodowym lub tradycyjnych skrótów łacińskich) stosuje się wielkie litery, np. °C (= stopień Celsjusza), Com (= łac. Coma Berenices – Warkocz Bereniki).
Reguły skracania wyrazów, wyrażeń i zwrotów
1. Kropkę stawia się:
a. po skrócie niezawierającym ostatniej litery skracanego wyrazu, np. r. (= rok), s. (= strona), os. (= osiedle), dyr. (= dyrektor),
b. po skrócie zwrotu bądź wyrażenia, którego kolejne wyrazy zaczynają się od spółgłosek, np. tzn. (= to znaczy), np. (= na przykład), itp. (= i tym podobne),
c. po skrótach nazw obcych jednostek monetarnych, np. dol. (= dolar), kor. (= korona),
d. po każdej literze skrótu wielorazowego, jeżeli kolejne człony zaczynają się samogłoską, np. m.in. (= między innymi), p.o. (= pełniący obowiązki), p.n.e. (= przed naszą erą).
2. Kropki nie stawia się:
a. po skrótach zawierających ostatnią literę skracanego wyrazu - w mianowniku, np. dr (= doktor), mjr (= major), mgr ( = magister), nr (= numer), wg (= według),
UWAGA!
Jeżeli skrót taki został użyty w innym przypadku i w efekcie kończy się inną literą niż w mianowniku, stawia się po nim kropkę:
Spotkałem dr. Kowalskiego. (dr. = doktora)
Rozmawiałem z mjr. Nowakiem. (mjr. = majorem)
Alternatywny zapis - doktorem = drem, majorze = mjrze, magistrowi = mgrowi itd.
b. po skrótach jednostek miar i wag, np. min (= minuta), kg (=kilogram), l (= litr),
c. po skrótach polskich jednostek monetarnych - zł (złoty) i gr (grosz),
d. po skrótach matematycznych i fizycznych, np. s (=droga), log (= logarytm), oraz symbolach pierwiastków chemicznych, np. Au (= złoto), Zn (= cynk).
3. Zapisując skróty, nie należy zmieniać kroju pisma.
4. Jeżeli zdanie kończy się skrótem z kropką, kropkę tę traktuje się jako kończącą zdanie. Po skrócie takim można postawić wykrzyknik lub pytajnik.
To awaria instalacji c.o.
To awaria instalacji c.o.!
To awaria instalacji c.o.?
Nie należy na końcu zdania zapisywać skrótu bez kropki. Lepiej zapisać wyraz w całości.
zapis niepoprawny: Przyjdę za 5 min.
zapis poprawny: Przyjdę za 5 minut.
5. Zapis ostatniej litery skracanego wyrazu:
a. skróty polskie najczęściej kończą się spółgłoską, np. wym. (= wymowa), oprac. (= opracowanie), zob. (= zobacz), por. (=porównaj),
b. jeżeli skrót kończy się spółgłoską zmiękczoną przez i, zmiękczenia nie uwzględnia się, np. godz. (= godzina), os. (= osiedle); jeżeli spółgłoska jest miękka, pozostaje w zapisie, np. żeń. (= żeński).
6. Liczba mnoga skrótów:
a. jednoliterowe podwaja się z kropką na końcu, np. ss. (=strony), oo. (= ojcowie),
b. dłuższe podwaja się z kropką po każdym (jeżeli w mianowniku tego wymagają), np. dyr. dyr. (= dyrektorzy), dr dr (= doktorzy).