Definicja
Historia obrazkowa, której często towarzyszy krótki tekst umiejscowiony w charakterystycznych dymkach oddających dialog między postaciami lub z boku obrazków jako tekst narratora. Historia przedstawiona jest za pomocą rysunków (kadrów) powiązanych ze sobą w czasie i opowiadających konkretne wydarzenia.
Forma komiksu z jaką mamy do czynienia współcześnie wykształciła się na przełomie XIX i XX wieku najpierw w Stanach Zjednoczonych, a potem na całym świecie.
Dla jak najpełniejszego oddania efektów dźwiękowych wypracowano kilka metod np. zróżnicowania czcionki (kształt liter, rozmiar, sposób pisania) i dymków.
Między obrazem a tekstem mu towarzyszącym istnieje nierozerwalny związek.
Cechy
Komiks:
- unika nadmiaru słów i zbędnych komentarzy
- operuje kadrem (co pozwala przenosić się między ogółem a szczegółem)
- stosuje wyrazy dźwiękonaśladowcze (oddają dźwięki z sytuacji prezentowanych na rysunkach)
- posiada fabularny charakter
- posiada temat przewodni np. walka dobra ze złem
- często występuje w odcinkach, seriach
- wykorzystuje graficzne elementy upływu czasu
- wykorzystuje ikoniczność znaków
Autorzy komiksów często czerpią inspirację z książek, filmów czy innych dziedzin sztuki. Historie komiksowe umieszczane są w czasopismach lub też wydawane w formie osobnych albumów czy zeszytów.
Przykłady
Pierwsze komiksy amerykańskie to seria Yellow Kid / Hogan’s Alley. W Polsce pierwsze próby tworzenia samodzielnych, sekwencyjnych historii obrazkowych podejmowano po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku. Ukazywały się one w czasopismach satyryczno-politycznych. Jednym z pierwszych cykli były Przygody Szalonego Grzesia – akcja oczywiście rozgrywała się w realiach walki polskich żołnierzy z Niemcami, Rosjanami i Ukraińcami.
W dwudziestoleciu międzywojennym w formie komiksowej pojawiły się Przygody Koziołka Matołka Kornela Makuszyńskiego, a na świecie rekordy popularności biły przygody Myszki Miki.
W czasach PRL-u uznaniem cieszyły się Przygody Tytusa, Romka i A’Tomka czy kolorowe zeszyty Kapitana Żbika. W latach 90. jako komiks pojawiły się o opowieści o Kaczorze Donaldzie.
Do najbardziej znanych rysowników, twórców sztuki komiksowej należą m.in. Janusz Chrusta, Henryk Jerzy Chmielewski czy Paweł Szarlota.