Kazanie to gatunek literatury stosowanej, z założenia forma ta przeznaczona jest do publicznego wygłoszenia. Nadawcą kazania jest duchowny, a odbiorcami wierni. Celem utworu jest przekazanie nauki moralnej i religijnej.
Te podstawowe założenia gatunku przyświecały Piotrowi Skardze, kiedy tworzył swoje „Kazania sejmowe”. W renesansie, w dużym stopniu za sprawą Skargi właśnie, kazanie upowszechniło się także jako gatunek publicystyczny. Utwory zebrane w zbiorze „Kazania na niedziele i święta całego roku” mają przede wszystkim charakter polityczny; szczególnie zawarte w nich „Kazania sejmowe”, przeznaczone do wygłoszenia podczas Sejmu i dotyczące w całości spraw państwa.
Utwory Skargi różnią się znacznie od kazań średniowiecznych, które zawierały exemplum i jego wyjaśnienie. Natomiast podobnie jak tamte powstały prozą z zachowaniem zasad retoryki. Mimo iż nie zostały one nigdy publicznie wygłoszone, ich język stylizowany jest na język mówiony. Skarga stara się przedstawiać swoje argumenty w sposób bardzo obrazowy, dlatego używa licznych metafor i odniesień do życia codziennego. Zachowuje też tradycyjne elementy oracji: exordium (Kazanie pierwsze), narratio (Kazanie wtóre i trzecie wskazujące na główny temat całego cyklu), argumentatio (Kazanie czwarte i piąte, ukazujące wyidealizowaną przeszłość ojczyzny, stanowiącą w tym kontekście dowód postawionej wcześniej tezy), confutatio (Kazanie szóste i siódme) i wreszcie epilogus (Kazanie ósme zawierające ostateczną konkluzję). Tak więc całość „Kazań sejmowych”, choć złożone są one z pojedynczych utworów, ma konstrukcję niby jednego kazania.
Ważną cechą kazania jako gatunku jest kreacja podmiotu lirycznego. Jest on nieodmiennie wzorem – tym, który naucza, a więc posiada jakąś szczególną wiedzę i autorytet moralny. Skarga stawia się w roli proroka, niczym starotestamentowi profeci wieszczy koniec Rzeczpospolitej, jeśli jej obywatele się nie opamiętają. W tym celu posługuje się też stylizacją językową charakterystyczną dla ksiąg prorockich.
W „Kazaniach sejmowych” nadawca jest raczej politykiem z królewskiego obozu niż kaznodzieją. Jego nauka ma służyć ocaleniu ojczyzny, a nie dusz wiernych. Tym niemniej często odwołuje się Skarga do biblijnych przykładów, a także nauk Ojców Kościoła.
Skarga określał swoje kazania terminem „Upominania”, czyli utwory nawołujące do poprawy i pokuty.