Apokalipsa (Objawienie) św. Jana to ostatnia księga Nowego Testamentu, zawierająca profetyczną wizję czasów ostatecznych, zakończonych zniszczeniem świata, zagładą ludzkości i Sądem Ostatecznym nad duszami wszystkich zmarłych ludzi. Według przekazów biblijnych, św. Jan miał doznać proroczej wizji podczas swego pobytu na wyspie Patmos.
Apokalipsa to dzieło przesycone skomplikowaną symboliką (postaci, zwierząt, liczb), zawierające liczne alegorie, odwołania i metafory. Do najważniejszych symboli, ukazanych w wizji św. Jana należą: cztery zwierzęta składające Bogu pokłon, czterej jeźdźcy (zwycięzca, wojna, głód, śmierć), apokaliptyczna bestia oznaczona numerem „666” (utożsamiana z Antychrystem – szatanem), „nierządnica babilońska”, siedem trąb, siedem pieczęci, smok i niewiasta (szatan i Maria – matka Chrystusa) oraz księga życia i śmierci.
W profetycznym tekście apostoła obok przejmujących apokaliptycznych wizji można także odnaleźć metaforyczny obraz ,,Niebieskiego Jeruzalem”. Święte Miasto jest nowym przybytkiem Boga i wybranych dusz zbawionych. Siedziba ta, ukazana w sposób realistyczny, przypomina warowną twierdzę zbudowaną ze złota i drogich kamieni. Centrum stanowi symboliczna rzeka i drzewo życia. Zgodnie z wizją św. Jana, miasto będzie przeznaczone duszom zbawionych a pozostałych czeka „jezioro ognia” i wieczna śmierć.
Apokalipsa doczekała się niezliczonych interpretacji i nawiązań. Poszczególne elementy wizji (czterej jeźdźcy, sąd ostateczny, zagłada świata) stały się inspiracją dla wielu późniejszych dzieł literackich, malarskich i muzycznych.
Symbolika Apokalipsy św. Jana
Apokalipsa zawiera wiele pojęć o symbolicznym znaczeniu. Są to symbole związane ze zwierzętami występującymi w Księdze, przedmiotami oraz cyframi i liczbami. Oto niektóre z nich:
Alfa i Omega – symbol początku i końca
7 – cyfra występująca w wielu miejscach Księgi, symbolizuje coś mistycznego i tajemniczego np.: 7 gwiazd (symbol aniołów), 7 kościołów (symbol kapłanów), 7 pieczęci (symbol wyroków Bożych), 7 lamp (symbol siedmiu darów Ducha Św.)
Pieczęć - symbol wyroku Boskiego
Waga (atrybut jeźdźca na czarnym koniu) – symbol sprawiedliwości
666 – symbol szatana, liczba szatana
Jeździec na białym koniu – symbol zwycięstwa Ewangelii
Jeździec na koniu barwy ognia – symbol wojny
Jeździec na czarnym koniu – symbol głodu
Jeździec na trupiobladym koniu – symbol śmierci