Rodzaje skał - skały przeobrażone - powstawanie, przykłady

Skały metamorficzne albo inaczej przeobrażone są to skały powstałe ze skał magmowych lub osadowych (a czasem innych skał przeobrażonych) na skutek oddziaływania wysokiego ciśnienia i wysokiej temperatury oraz związanych z nimi procesów chemicznych. Metamorfizm powoduje zmiany składu mineralnego, a czasami również składu chemicznego oraz struktury i tekstury skał. Przeobrażenie skał może zachodzić lokalnie, pod wpływem wysokiej temperatury magmy lub poprzez oddziaływanie par i wód termalnych (metamorfizm kontaktowy), lub w dużych obszarach pod wpływem zarówno wysokiej temperatury, jak i wysokiego ciśnienia (metamorfizm regionalny).

 

Gnejs listewkowy Rodzaje skał - skały przeobrażone 
Gnejs listewkowy z Gór Sowich; autor: Piotr Sosnowski, źródło: wikipedia.org

Rodzaje skał metamorficznych

- gnejsy, powstałe z różnych skał wyjściowych skały metamorfizmu regionalnego, zwykle dosyć jasne, o strukturze średnio- i grubokrystalicznej i często o teksturze kierunkowej, zbudowane głównie z kwarcu, skaleni, mik (biotyt i muskowit i fengit), w Polsce spotykane w Górach Sowich, Masywie Śnieżnika Kłodzkiego i w Tatrach Zachodnich;
- hornfelsy, powstałe z warunkach metamorfizmu kontaktowego, zwykle ciemne, krystaliczne (drobnoziarniste), odporne, zbudowane z: plagioklazów, biotytów, chlorytu, amfiboli, andaluzytu, kwarcu, w Polsce występują m.in. na Śnieżce;
- marmury, skały metamorfizmu regionalnego powstałe z przeobrażenia wapieni lub dolomitów, w Polsce występują w regionie Śnieżnika Kłodzkiego (w Polsce czasami potocznie jako o marmurach mówi się o niektórych wapieniach – np. marmury dębnickie);
- łupki metamorficzne, powstałe z różnych skał i charakteryzujące się teksturą łupkową, zzyki podzielnością na płytki, o różnym składzie (chociaż w jednej odmianie łupka przeważa jeden składnik)
- kwarcyt, jasna (jasnoszara, szaroniebieska, brązowa lub żółtoczerwona) skała metamorficzna powstała z piaskowców lub mułowców, złożone głównie z ziaren kwarcu.

Marmur dolomitowy

Marmur dolomitowy z żyłkami serpentynitu (Dolny Śląsk);
autor: Piotr Sosnowski, źródło: wikipedia.org

Autor: dr Krzysztof Jarzyna z Instytutu Geografii UJK w Kielcach

Polecamy również:

  • Minerały i ich właściwości

    Minerały to jednorodne chemicznie i fizycznie naturalne składniki skorupy ziemskiej o budowie krystalicznej. Minerały będące głównymi składnikami skały nazywamy minerałami skałotwórczymi. Te, które w skale występują w małej ilości nazywamy minerałami dodatkowymi. Więcej »

  • Rodzaje skał - skały magmowe - jak powstają, rodzaje, przykłady

    Skały magmowe powstały przez krystalizację magmy (roztopionej skały) pod powierzchnią ziemi lub przez zastygnięcie lawy na powierzchni ziemi. Wyróżnia się ponad 700 ich odmian. Więcej »

  • Rodzaje skał - skały osadowe - podział, przykłady

    Skały osadowe powstały poprzez nagromadzenie/osadzenie się (sedymentację) zwięzłych lub luźnych utworów w basenach sedymentacyjnych na lądzie lub w oceanach. W ich tworzeniu odgrywają dużą rolę 3 procesy: wietrzenie (powstaje materiał, który później osadza się), sedymentacja, diageneza... Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 5 + 5 =
Ostatnio komentowane
Dziękuję za krótką acz treściwą syntezę :)
• 2024-09-24 21:14:03
Dodajmy, że było to również ostatnie powstanie wendyjskie (słowiańskie) na terenie N...
• 2024-09-04 21:32:33
DZIĘKUJĘ
• 2024-07-31 13:21:34
I cóż miał rację Marek Aureliusz który chciał podbić Germanię uderzeniem przez Mor...
• 2024-07-06 19:45:33
O tym, że zmienne w czasie pole elektryczne jest źródłem pola magnetycznego, napisał ...
• 2024-06-27 07:25:33