Prekambr to nieformalny okres zapisu dziejów Ziemi trwający od jej powstania do kambru (początek kambru 542 mln lat temu). Obejmuje on nieomal 85% dziejów Ziemi. Dzieli się na dwa eony: archaik i proterozoik, poprzedzone przez kolejny nieformalny okres zapisu dziejów Ziemi – hadeik.
W prekambrze ukształtowała się twarda skorupa ziemska. Powstały wtedy najstarsze skały budujące tarcze kontynentalne i podłoże platform kontynentalnych, stanowiące krystaliczne trzony współczesnych płyt tektonicznych. Zachodziły pierwsze ruchy górotwórcze. Na początku prekambru (4,0-3,8 mld lat temu) ukształtował się też pierwotny ocean, w którym rozwinęły się pierwsze organizmy żywe.
Miały też miejsce pierwsze zlodowacenia, zlodowacenie hurońskie 2,3 mld lar temu. Uważa się, że ostatnie ze zlodowaceń prekambryjskich (zlodowacenia eokambryjskie – 780-635 mln lat temu – z przerwami) mogło doprowadzić do całkowitego zamarznięcia Ziemi.
Około 3,8 mld lat temu pojawiły się pierwsze organizmy żywe – bakterie beztlenowe, archeany i sinice. Około 2,5 mld lat temu pojawiły się organizmy fotosyntezujące. To właśnie ich procesy życiowe doprowadziły do uwolnienia tlenu do atmosfery ziemskiej. W proterozoiku najważne wśród nich były sinice. Pozostały po nich do dzisiaj stromatolity. Są to cienkie warstwy (laminy) skał węglanowych wytrąconych z wody morskiej jako efekt uboczny procesów życiowych sinic.
 |
| Skamieniałość Dickinsonia costata (fauna ediakarańska); źródło: wikipedia.org |
Pod koniec prekambru pojawiły się organizmy wielokomórkowe, pozbawione jednak szkieletu zarówno zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Najbardziej znane spośród tych stworzeń jest tzw. fauna z Ediacara (nazwa od niskich wzgórz w Południowej Australii) – 610-542 mln lat temu. Większość z nich miała wielkość nie większą niż 25 cm. Różnią się znacznie od późniejszych zwierząt morskich.