Sukcesja ekologiczna jest to proces ewolucji ekosystemu, czyli stopniowych kierunkowych zmian prowadzących do zmiany struktury gatunkowej ekosystemu, a więc przekształcania się jednego ekosystemu w inny. W wyniku serii powolnych przekształceń jedne biocenozy ustępują miejsca innym, aż do momentu osiągnięcia stanu równowagi ekologicznej. Kierunek, tempo oraz granice rozwoju zależną nie tylko od występujących na danym terenie populacji organizmów żywych, ale także od panujących warunków środowiskowych.
W przebiegu sukcesji ekologicznej wyróżniamy występujące po sobie etapy – tak zwane stadia seralne (stadia rozwojowe):
stadium pionierskie – stadium migracyjne – stadium zasiedlające – stadium konkurencyjne – stadium klimaksu
Klimaks - to ostanie stadium sukcesji, tak zwane stadium stabilizacji
Sukcesja pierwotna – zachodzi, gdy ekosystem powstaje od początku, czyli na obszarze niezasiedlonym wcześniej przez żadną biocenozę (na nagim podłożu mineralnym) np. na skałach, na piaszczystych wydmach nadmorskich, klifach, osuwiskach ziemi, wyspach wulkanicznych itp. Sukcesja pierwotna jest procesem bardzo powolnym, gdyż zachodzi na terenie o niesprzyjających warunkach do życia. Przykładem sukcesji pierwotniej jest zarastanie wydmy nadmorskiej i przekształcenie jej w las.
 |
| Sukcesja pierwotna: porosty naskalne |
Sukcesja wtórna – zachodzi, gdy ekosystem powstaje na obszarze zajmowanym uprzednio przez biocenozę, która została zniszczona. Sukcesja wtórna zachodzi w sposób naturalny, ale może być też wynikiem działalności człowieka (wycinanie lasu). Sukcesja wtórna przebiega znacznie szybciej niż sukcesja pierwotna, ponieważ dotyczy terenów wcześniej zamieszkałych, na których panują korzystne warunki do rozwoju. Przykładem sukcesji wtórnej jest zarastanie jeziora i przekształcenie go w las.