Łańcuch pokarmowy to ciąg organizmów ustawionych w takiej kolejności, że każde poprzednie ogniowo stanowi źródło pokarmu dla następnego ogniwa w szeregu.
Łańcuchy pokarmowe wiążą ze sobą grupy organizmów będących producentami, konsumentami i reducentami. W zależności od kolejności ustawienia ogniw wyróżniamy:
• Łańcuch spasania (biofagów) – pierwszym ogniwem są producenci (głównie rośliny zielone, ale też inne organizmy samożywne np. glony, porosty, pierwotniaki), dalszymi zaś konsumenci I (zwierzęta roślinożerne), II i dalszych rzędów (zwierzęta mięsożerne) np.
gałązki krzewów – zając – lis – wilk
• Łańcuch detrytusowy (saprofagów) – rozpoczyna się od martwej materii organicznej, która jest rozkładana przez mikroorganizmy (bakterie, grzyby) i zjadana przez saprofagi (odżywiają się martwymi lub rozkładającymi się szczątkami organizmów, głównie bezkręgowce) np.
martwa materia organiczna – dżdżownica – kret – lis
• Łańcuch pasożytów – czasami wyróżnia się też łańcuch pokarmowy pasożytów, w których pasożyty mogą stanowić kilka kolejnych poziomów troficznych
krowa – mucha – pierwotniaki – bakterie – bakteriofagi
Większość konsumentów jest polifagami, co oznacza, że ich pokarm stanowią różne gatunki roślin i zwierząt. W związku z tym w ekosystemach rzadko występują proste łańcuchy pokarmowe, które tworzą organizmy wyspecjalizowane w zjadaniu jednego rodzaju pokarmu (monofagi) np. koala żywi się tylko liśćmi eukaliptusa, a stonka liśćmi ziemniaka. Łańcuchy pokarmowe ekosystemów tworzą więc zazwyczaj skomplikowaną sieć zależności pokarmowych zwaną siecią troficzną.
 |
|
Uproszczone łańcuchy pokarmowe w ekosystemach lądowych |