Rozmnażanie płazów i rozwój

Płazy są organizmami rozdzielnopłciowymi. Wyraźnie zaznaczony jest u nich dymorfizm płciowy (jaskrawe ubarwienie, modzele i worki rezonansowe u samców).

Płazy posiadają parzyste gonady, które uchodzą do kloaki. Układ rozrodczy żeński składa się z parzystych jajników (połączonych z ciałami tłuszczowymi odżywiającymi oocyty) i jajowodów. Układ rozrodczy męski składa się parzystych jąder (połączonych z ciałami tłuszczowymi) pozbawionych nasieniowodów. Dlatego plemniki samców trafiają do nerki a następnie do przewodu moczowo-płciowego.

Zapłodnienie może być zewnętrzne lub wewnętrzne. Pierwsze występuje u płazów bezogonowych a drugie u płazów ogoniastych i beznogich. Rolę narządu kopulacyjnego służącego do zapłodnienia wewnętrznego spełnia wysuwany stek (kloaka), czyli końcowy odcinek jelita, do którego uchodzą przewody układu rozrodczego i wydalniczego.

Większość płazów jest jajorodna choć spotykamy także gatunki żyworodne.

Płazy przystępują do rozrodu w okresie godowym, który w Polsce przypada na początek wiosny (od marca do maja). Dla płazów bezogonowych charakterystyczne są masowe gody, do których przystępują liczne samce i samice. Żaby i ropuchy gromadzą się w zbiornikach wodnych, po czym samce przywabiają swoje partnerki za pomocą charakterystycznych niekiedy bardzo głośnych dźwięków (kumkanie, rechotanie). Odgłosy te wydawane są przez struny głosowe, a wzmacnianie przez worki rezonansowe, które znajdują się po bokach głowy.

Gody u żaby trawnej
Gody u żaby trawnej/Piet Spaans (15.03.2007)/commons.wikimedia.org

U płazów bezogonowych obserwujemy ampleksus, czyli odruch płciowy polegający na zajmowanie określonej pozycji przez przystępujących do rozrodu partnerów. Samiec wchodzi na grzbiet samicy, obejmuje ją mocnym uchwytem i przytrzymuje za pomocą modzeli, czyli zgrubień skórnych występujących na palcach kończyn przednich.

Modzele godowe u samca żaby wodnej
Modzele godowe u samca żaby wodnej/Christian Fischer (16.06.2010)/commons.wikimedia.org

Ampleksus może być pachowy (samiec chwyta samicę pod przednimi kończynami) lub pachwinowy (samiec chwyta samicę pod tylnymi kończynami). Samica składa jaja do wody a samiec je zapładnia. 

Ampleksus pachowy
Ampleksus pachowy/Jojo (01.04.2006)/commons.wikimedia.org

Jaja są otaczane w jajowodzie samicy specjalną otoczką białkową, która pęcznieje po zapłodnieniu. Takie galaretowate jaja płazów nazywane są skrzekiem. Mogą mieć różną postać np. pakietów, gron, kłębów czy sznurów.

Żabi skrzek
Żabi skrzek/Tarquin (23.03.2004)/commons.wikimedia.org  

U płazów występuje rozwój złożony z przeobrażaniem. Larwy zwane kijankami żyją w wodzie i wyglądem bardziej przypominają ryby niż dorosłe płazy. Kijanki oddychają za pomocą skrzeli a poruszają się za pomocą płetwy otaczającej ogon. Posiadają także linię boczną .W czasie przeobrażenia zanika linia boczna i ogon a pojawiają się kończyny. Płuca zastępują skrzela.

Kijanka 10-dniowa
Kijanka 10-dniowa/Tarquin (3.04.2004)/commons.wikimedia.org  

U niektórych gatunków płazów stwierdzone występowanie specyficznych form ochrony przyszłego potomstwa (jaj oraz kijanek). Grzbietoród amerykański nosi jaja na grzbiecie, a samiec żaby Darwina połyka jaja i chroni wylęgające się z nich kijanki w workach rezonansowych. 

Polecamy również:

  • Rozwój żaby

    W rozwoju żaby następuje przeobrażenie, czyli przekształcenie się larwy w postać dorosłą. Przemianie tej towarzyszy zmiana wyglądu i sposobu życia. Zanikają skrzela i ogon, na miejsce których pojawiają się płuca i kończyny. Więcej »

Komentarze (12)
Wynik działania 2 + 5 =
:P
2022-02-17 09:59:31
W ogóle mi nie pomogło :)
Papież Franciszek
2021-05-24 18:48:33
Informuję wszystkich tu zgromadzonych że mi to nie pomogło :)
uczek
2020-04-01 09:42:25
nauczycielka dała mi za to 1
Andrzej Duda
2020-03-22 13:15:40
Bardzo serdecznie polecam młodym osobnikom naszego kraju. Ale 500+ na każdą kijankę!
Wiksuleka
2020-03-09 15:52:31
Z tych wszystkich ciekawostek użyłam tylko 2.Większość tekstu jest mało pomocna i ja będąc w kasie 6 nie rozumiem parę słów, które są tu użyte. Według mnie praca mało pomocna, ale nie jest też zła.
nadia
2020-03-02 20:30:08
xD nie to co chciałam
Sznurej
2019-02-24 16:31:24
za mało
lilka
2017-03-27 17:39:44
nawet ok
Kijanka
2015-10-05 17:48:49
Mało wiadomości
Kajusia
2015-01-12 15:03:14
Wszystko opisane pomocne dzięki;-)
Martna69
2015-01-02 12:57:39
Dziena... :)
Miki
2014-12-02 18:33:23
Szczerze ? ... Może być.
Ostatnio komentowane
Niga
• 2025-02-17 12:10:09
Fajnie, dziękuję
• 2025-02-13 21:09:19
nie wiem po co takie łatwe działanie
• 2025-02-04 15:03:23
W planie wydarzeń punkt 1 i 2 powinny być zamienione miejscami.
• 2025-01-29 19:30:27
Jest tu zawarte wiele niezbędnych oraz interesujących informacji o twórcy i artyście jakim...
• 2025-01-26 10:13:01