Faza jasna to zachodząca w granach chloroplastów faza fotosyntezy uzależniona od dostępu światła. Polega na wytworzeniu siły asymilacyjnej (ATP i NADPH2) niezbędnej do przebiegu fazy ciemnej.
Wyróżniamy dwie drogi przenoszenia elektronów w fotosystemach: fosforylację cykliczną i niecykliczną.
W procesie fosforylacji niecyklicznej pod wpływem światła dochodzi do pobudzenia fotosystemu I (PSI) i wybicia z niego elektronów, które zostają przeniesione na łańcuch przenośników. Z łańcucha przenośników elektrony trafiają na NADP+, który pobiera jony H+ (ze środowiska) i ulega redukcji do NADPH. Utleniony fotosystem I (PSI) pobiera elektrony wybite kwantami świtała z fotosystemu II (PSII). Podczas wędrówki elektronów wzdłuż łańcucha przenośników w fotosystemie II, następuje przeniesienie jonów H+ w poprzek błony tylakoidu (ze stromy do wnętrza tylakoidu). W ten sposób powstaje gradient protonów, który wykorzystywany jest do syntezy ATP. Utleniony PSII uzupełniając braki elektronów przyciąga je z cząsteczki wody. W ten sposób dochodzi do fotolizy wody, w wyniku której powstają protony, elektrony i tlen. Elektrony przekazywane są do fotosystemu II, tlen jest uwalniany do środowiska a protony są wykorzystywane do syntezy ATP.
Fosforylacja cykliczna zachodzi tylko przy udziale fotosystemu I w pewnych warunkach (np. przy deficycie wody). Po wzbudzeniu fotosystemu I wybite elektrony wędrują w łańcuchu przenośników i powracają z powrotem do centrum reakcji fotosystemu. Przechodząc przez kolejne przenośniki elektrony tracą energię, która zużywana jest do przepompowania protonów w poprzek błony tylakoidów. Wytworzony w ten sposób gradient protonów jest wykorzystywany do syntezy ATP. W procesie fosforylacji cyklicznej nie dochodzi do fotolizy wody oraz redukcji NADP+ do NADPH. Fosforylację cykliczną przeprowadzają bakterie purpurowe, które posiadają tylko fotosystem I.
 |
|
Schemat fazy jasnej fotosyntezy: P-680 centrum reakcji fotoukładu II; |