Sądem lustracyjnym nazywany był w Polsce Wydział do Spraw Lustracji (V Wydział Sądu Apelacyjnego), który działał w ramach Sądu Apelacyjnego w Warszawie w latach 1997-2007. Podstawowym celem działania Wydziału było orzekanie o prawdziwości oświadczeń dotyczących pracy (współpracy) lub służby w organach bezpieczeństwa państwa w okresie PRL (a dokładniej od 1944 do 1990 r.).
Organizację i zasady działania sądu lustracyjnego regulowała Ustawa z 11 kwietnia 1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne. Akt ten został jednak uchylony. Obecnie obowiązuje ustawa z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów. Zgodnie z tą ustawą kwestie lustracyjne zostały przekazane do Instytutu Pamięci Narodowej.
Oświadczenia dotyczące pracy lub współpracy ze służbą bezpieczeństwa obligatoryjnie były składane przez osoby kandydujące na ważne urzędy w kraju, a także osoby, które już piastują takie stanowiska. Są to m.in. Prezydent RP, posłowie, senatorowie, premier, członkowie Trybunału Konstytucyjnego, sędziowie Trybunału Stanu.
W skład sądu lustracyjnego wchodziło 21 sędziów sądów wojewódzkich oraz apelacyjnych, którzy zostali wskazani przez Krajową Radę Sądownictwa.
W przypadku stwierdzenia nieprawdziwości złożonego oświadczenia, informacja taka podawana była do wiadomości publicznej – ogłaszano ją w „Monitorze Polskim”. Skutkiem takiego orzeczenia sądu lustracyjnego było również utracenie kwalifikacji moralnych istotnych do zajmowania stanowisk publicznych. Osoba, która złożyła fałszywe oświadczenie nazywana była kłamcą lustracyjnym.