I generację praw człowieka tworzą zasadniczo tzw. prawa fundamentalne (podstawowe, naturalne) oraz prawa polityczne.
Prawa fundamentalne, naturalne określa się jako „niezbywalne, przyrodzone i powszechne prawa przysługujące człowiekowi z samej faktu jego istnienia”, na ich istnienie nie wpływa kwestia ustroju politycznego kraju. Wszystkie państwa demokratyczne posiadają o nich zapis w ustawie zasadniczej. Mamy tu do czynienia z prawami osobistymi, czyli przynależnymi każdej istocie ludzkiej z osobna, nie zaś całej zbiorowości.
Pierwsza generacja została podzielona na kilka podkategorii w zależności od tego z jakimi sprawami jest związana.
I tak możemy wskazać tu na następujące prawa:
1. dotyczące ludzkiej egzystencji:
- prawo do życia,
- prawo do wolności osobistej,
- wolność od tortur, niewoli i poddaństwa;
2. dotyczące światopoglądu człowieka:
- wolność sumienia,
- wolność słowa,
- wolność wyznania,
- wolność myśli;
3. dotyczące kwestii prawnych:
- równość wobec prawa,
- prawo do informacji,
- prawo swobodnego przemieszczania się i zmiany miejsca zamieszkania,
- prawo do osobowości prawnej,
- tajemnica korespondencji;
4. dotyczące kwestii politycznych (obywatelskich):
- bierne i czynne prawo wyborcze,
- prawo zrzeszania się,
- prawo do uczestniczenia w życiu publicznym,
- prawo równego dostępu do urzędów,
- prawo do skargi na organy państwowe.