Beneluks jest systemem współpracy trzech krajów – Belgii, Holandii i Luksemburgu. Ich współpraca, ze względu na sąsiadujące położenie rozwijała się już w przeszłości – pierwowzorem dla Beneluksu była Belgijsko-Luksemburska Unia Ekonomiczna znana pod nazwą Beluks (podpisano ją w 1921 r.).
Beleluks - elementy współpracy
W latach 40. kraje obecnego Beneluksu zdecydowały się na utworzenie unii celnej Beneluksu, która w 1960 r. przeobraziła się w Unię Ekonomiczną Krajów Beneluksu. Było to efektem traktatu haskiego podpisanego w 1958 r.
Najważniejszymi celami powstałej platformy współpracy było umożliwienie wolnego przepływu kapitału, dóbr, usług oraz osób (pracowników) pomiędzy zainteresowanymi krajami w celu dalszego rozwoju gospodarczego i poprawy jakości życia mieszkańców. Bardzo ważnymi elementami współpracy były (i są do dzisiaj) – koordynacja wewnętrznej polityki gospodarczej, socjalnej i finansowej oraz prowadzenie wspólnej polityki handlowej wobec państw spoza Beneluksu.
Beneluks jako organizacja współpracy gospodarczej posiada własne organy. Są to m.in.:
1. Komitet Ministrów – najwyższy organ decyzyjny Unii Gospodarczej Beneluksu, który nadzoruje przestrzeganie Traktatu z Hagi. Wydaje decyzje, konwencje, rekomendacje i dyrektywy. Spotkania Komitetu odbywają się co trzy miesiące.
2. Rada Unii Gospodarczej – najwyższy organ wykonawczy, w jej skład wchodzą przedstawiciele państw członkowskich w liczbie ok. 20.
Oprócz powyższych organów funkcjonują także komisje specjalne i grupy robocze, a także takie organy jak – Sekretariat Generalny, Międzyparlamentarna Rada Doradcza, Ekonomiczno-Społeczna Rada Doradcza.
Znaczenie organizacji Beneluksu polega m.in. na tym, że organizacja ta była jednym z pierwszych rozwiązań integracyjnych w Europie, a jej kraje członkowskie od początku były orędownikami integracji w skali całego kontynentu.