Utopia Tomasza Morusa stanowi wizję idealnego państwa i systemu społecznego. Pierwsza część książki przedstawia Anglię w epoce Odrodzenia, dość ponure i smutne państwo, a druga wspaniały i obiecujący obraz wyspy, której mieszkańców nie dręczą żadne problemy natury moralnej, gospodarczej czy społecznej.
Na Utopię składają się 54 miasta, a jedno z nich stanowi stolicę. W każdym z miast mieszka 100 000 rodzin. Głównym zajęciem ich mieszkańców jest uprawa roli, a życie gospodarcze jest kształtowane przez państwo, w którym panuje wspólnota własności. Nie istnieje system klasowy, a między obywatelami panuje absolutna równość. Dzień pracy trwa sześć godzin, ludzie kładą się spać o 8 wieczorem, a wstają o 4 rano.
Istnieją publiczne magazyny, w których rząd gromadzi żywność i inne wyroby. Kontroluje także ich produkcję.
 |
| Drzeworyt ilustrujący pierwsze wydanie książki, autor: Ambrosius Holbein/www.wikipedia.org.pl |
W Utopii nie funkcjonują pieniądze, a gdy czegoś potrzebują, po prostu proszą o to i dostają. Mieszkańcy produkują złote łańcuchy, które służą im do kontrolowania niewolników, a są nimi głównie jeńcy wojenni.
Co do zasad moralnych: dziewczęta nie mogą wychodzić za mąż wcześniej niż przed ukończeniem 18 roku życia. Chłopcy zaś mogą ożenić się dopiero gdy skończą 22 lata. Przed zawarciem małżeństwa narzeczeni zapoznają się z budową swojego ciała, a jeśli nie wiedzie im się w związku mają możliwość rozwodu w specjalnym senacie.
Utopianie mają dobry stosunek do zdrowia, bardzo je szanują szukając sobie zajęć, które je poprawiają i nie szkodzą.
Świątyniami opiekują się kapłani, którzy nie składają krwawych ofiar, ale zajmują się magią. Nie zważają na przesądy, a podczas pogrzebów odprawiają spalanie zwłok. Co ciekawe, kapłanami mogą zostawać również kobiety – nie obowiązuje ich celibat.
Życie mieszkańców wyspy jest dobre i wygodne, choć zdarza się, że niektórzy z nich wyjeżdżają – taki fakt zawsze jest odnotowywany w ich paszporcie. Jeśli ktoś wyjedzie z Utopii bez wyprzedzenia i poinformowania władz, zostaje ukarany grzywną. Jeśli nie zastosuje się do określonych zasad, staje się niewolnikiem.