1. Czy jako partykuła
Jeżeli czy występuje w funkcji partykuły pytajnej wprowadzającej zdanie podrzędne, należy poprzedzić je przecinkiem.
Nie jestem pewna, czy uda mi się wrócić na czas.
Należy zastanowić się, czy takie działanie ma sens.
Kto wie, czy odniesiemy sukces…
2. Czy jako spójnik
Jeśli czy występuje w funkcji spójnika znaczącego tyle co lub/albo, czyli łączy człony równorzędne (często takie, które wzajemnie się wykluczają), nie poprzedza się go przecinkiem.
Spotkaliśmy się w maju czy w czerwcu… (Spotkaliśmy się albo w maju, albo w czerwcu.)
Wychodzisz czy zostajesz? (Albo wchodzisz, albo zostajesz.)
Pomożesz mi czy będziesz tylko przeszkadzał? (Albo mi pomożesz, albo będziesz przeszkadzał.)
Obejrzymy horror, thriller czy komedię? (Obejrzymy albo horror, albo thriller, albo komedię.)
3. Czy jako spójnik szeregowy
Przed powtórzonym spójnikiem czy należy postawić przecinek.
Poznaliśmy się w maju czy w czerwcu, czy w lipcu…
Spotkamy się dziś czy jutro, czy w piątek?
Przyjedziesz pociągiem czy przyjdziesz pieszo, czy przywiozą cię rodzice?
4. Czy wprowadzające dopowiedzenie
Jeżeli spójnik czy wprowadza dopowiedzenie, poprzedzamy go przecinkiem.
Był zmęczony, czy też wykończony.
Jest pewny siebie, czy raczej pyszałkowaty.
Widzieliśmy się wiosną, czy jakoś wcześniej.
5. Czy a wtrącenie
Jeżeli spójnik czy występuje po wtrąceniu, poprzedzamy go przecinkiem.
Zjesz zupę czy drugie danie?
ale
Zjesz zupę, Mareczku, czy drugie danie?
Zjesz zupę, którą ugotowałam wczoraj, czy drugie danie?
UWAGA!
Przed postawieniem przecinka przed czy należy ustalić, w jakiej funkcji występuje w zdaniu. Może się bowiem zdarzyć, że dwukrotnie użyte w jednym zdaniu czy raz będzie spójnikiem, raz partykułą, np.
Nie byłem pewien, czy umówiliśmy się w parku czy na rynku.
Pierwsze czy wprowadza zdanie podrzędne (zapytamy o nie – czego?), jest więc partykułą pytajną i wymaga użycia przecinka.
Drugie czy jest natomiast spójnikiem – zespala człony równorzędne (można się umówić albo w parku, albo na rynku), dlatego przecinek nie ma racji bytu.