Do surowców chemicznych (surowców przemysłu chemicznego) należą: fosforyty, siarka, sól kamienna, sole potasowe, natron (soda rodzima), baryt i boraks. Obecnie duże znaczenie jako surowce przemysłu chemii organicznej mają: ropa naftowa (produkcja tworzyw sztucznych) i węgiel kamienny (związki uzyskiwane ze smoły pogazowej/węglowej).
Niektóre ważne surowce chemiczne wykorzystywane w przeszłości, np. natron (soda rodzima – uwodniony węglan sodu), czy saletra sodowa/chilijska (azotan sodu – wykorzystywany w produkcji nawozów i nitrogliceryny) są obecnie uzyskiwane syntetycznie.
Fosforyty to skały osadowe złożone głównie z fosforanów (przede wszystkim apatytu – fosforan wapnia). Powstają one wskutek wytrącania fosforanu wapnia z wody morskiej, w procesach diagenezy oraz z kości i odchodów wymarłych zwierząt w warunkach klimatu suchego. Głównym produktem przerobu fosforytów są nawozy fosforowe (supertomasyna). Rezerwy fosforytów szacowane były w 2012 roku przez służbę geologiczną USA (USGS) na około 71 mld ton. Największe złoża fosforytów znajdują się w Największe złoża fosforytów znajdują się w USA (Północna Karolina i Floryda), na Ukrainie, w Rosji (Płw. Kolski, okolice jeziora Bajkał), na Saharze Zachodniej (Maroko), w Algierii, Tunezji i Egipcie. Bogate złoża fosforytów z wyspy Nauru na Oceanie Spokojnym zostały już praktycznie wyeksploatowane.
Fosforany (głównie wapnia i magnezu) zawarte są też w guanie – odchodach gromadzących się w koloniach ptaków morskich. Wykorzystywane ono było w przeszłości (XIX wiek) jako doskonały nawóz naturalny. Obecnie jego zużycie powtórnie wzrasta (efekt rozwoju rolnictwa ekologicznego). Dostarczają je m.in.: Peru, Chile, Seszele i Namibia.
Sól kamienna (halit – NaCl) to efekt krystalizacji związków rozpuszczonych w wodzie morskiej lub słonych jezior w warunkach klimatu gorącego suchego (jest to jeden z ewaporatów). W takim środowisku (na brzegu mórz i słonych jezior) sól tworzy się współcześnie. W podobnych warunkach powstawały kopalne złoża soli (takie jak sole mioceńskie w okolicach Wieliczki i Bochni, czy sole permskie na Kujawach), przybierające obecnie często formę diapira – wysadu solnego. Sól kamienna jest powszechnie stosowana w kuchni (sól kuchenna) do przyprawiania i konserwacji żywności. W okresie zimowym stosuje się ją również do utrzymania przejezdności dróg (pomaga roztapiać śnieg i lód). W przemyśle chemicznym (chemii nieorganicznej) jest ona podstawowym surowcem do wyrobu sody kaustycznej (wodorotlenek sodu – NaOH) i chloru (Cl2), będących surowcami wykorzystywanymi m.in. w produkcji papieru, mydła i plastiku (polichlorku winylu - PCW). Złoża soli kamiennej są szeroko rozprzestrzenione, np. w USA. Pokłady soli o grubości kilkuset metrów rozciągają się od zachodniej części stanu Nowy Jork przez kanadyjską prowincję Ontario aż po Jezioro Michigan. Diapiry solne związane z obszarami występowania ropy naftowej ciągną się też wzdłuż Zat. Meksykańskiej. Diapiry solne wieku permskiego i mioceńskiego występują też w Europie – w Niemczech, Francji, Hiszpanii, Niderlandach, Rumunii i Polsce. Duże złoża soli kamiennej występują też w Pakistanie w rejonie Islamabadu i w Chinach. Teoretycznie olbrzymim rezerwuarem halitu (chlorku sodu) jest woda morska. Rozpuszczone jest w niej bowiem ponad 10,3 tryliona ton chlorku sodu.
Sole potasowe (lub szerzej potasowo-magnezowe) to kilkadziesiąt nieorganicznych soli zawierających kation potasu. Najważniejsza z nich to sylwin (KCl). Podobnie jak sól kamienna (towarzyszą złożom halitu i anhydrytu) są to ewaporaty. Współcześnie tworzą się m.in. nad Morzem Martwym. Związane są one też z wysadami solnymi wieku permskiego. Światowe rezerwy soli potasowych szacowane były w 2011 roku na 9,5 mld ton. Duże złoża występują w Kanadzie w prowincji Saskatchewan, w Chinach w rejonie prawie wyschniętego jeziora Lob-nor, w Rosji i na Białorusi, w Niemczech, w regionie Danakil na pograniczu Etiopii i Erytrei, w Brazylii, USA (w Nowym Meksyku – region Carlsbadu) oraz w Jordanii i Izraelu wokół Morza Martwego. Większość wydobycia soli potasowych pochłania produkcja nawozów potasowych. Znajdują też zastosowanie w produkcji mydła, materiałów wybuchowych oraz w przemyśle szklarskim i farmaceutycznym.
Siarka znajduje zastosowanie przede wszystkim w produkcji kwasu siarkowego (używany m.in. do produkcji wyrobu barwników, włókien sztucznych, środków wybuchowych, leków, do oczyszczania olejów, nafty i parafiny), jako składnik nawozów sztucznych, do produkcji prochu, lekarstw i szczepionek (zawarta m.in. w penicylinie), środków ochrony roślin, w wulkanizacji gumy itd.
W przyrodzie siarka występuje w postaci rodzimej (powstałej z ekshalacji wulkanicznych bezpośrednio lub z utlenionego siarkowodoru oraz w rezultacie redukcji gipsu i innych siarczanów w złożach ewaporatów przez bakterie beztlenowe). Siarkę o genezie wulkanicznej wydobywano i w dalszym ciągu wydobywa się na Sycylii, w Indonezji, Japonii i w Chile. Złoża siarki towarzyszące ewaporatom występują (i były eksploatowane – w Polsce nadal są) w USA nad Zat. Meksykańską, w Europie Środkowej i Wschodniej (Polska, Ukraina, Rosja) oraz w Zachodniej Azji.
Współcześnie ponad 90% produkowanej siarki pochodzi z odzysku (pozyskiwana jest w trakcie odsiarczania przerabianej ropy naftowej, gazu ziemnego oraz rud metali). W związku z tym miejsce produkcji siarki nie zawsze pokrywa się z miejscem wydobycia surowca, z którego on pochodzi (np. odzyskanie siarki z ropy naftowej wydobytej w Arabii Saudyjskiej może mieć miejsce w rafinerii na terenie USA).
Zasoby światowe siarki rodzimej ze złóż osadowych i wulkanicznych oraz siarki zawartej w złożach ropy naftowej, gazu ziemnego, piasków roponośnych i siarczków metali (rudy metali) szacuje się na około 5 mld ton (około 20% tych zasobów znajduje się w USA).
Baryt (siarczan baru BaSO4) rozpowszechniony jest w utworach żyłowych (towarzyszy rudom cynku i ołowiu oraz rudom żelaza) oraz w sąsiedztwie źródeł hydrotermalnych. Większość produkcji wykorzystywana jest w płuczkach wiertniczych jako dodatek obciążający. Wykorzystywany jest też w produkcji metalicznego baru w diagnostyce rentgenowskiej, a uzyskane z niego związki w przemyśle gumowym, farbiarskim, papierniczym i włókienniczym. Zidentyfikowane zasoby światowe barytu wynoszą około 740 mln ton. Największe rezerwy produkcyjne posiadają: Chiny, Indie i Algieria.
Surowce skalne (budowlane) i ceramiczne to inaczej kamień budowlany (i szerzej materiały budowlane) oraz surowiec przemysłu mineralnego (do wyrobu cementu i wapna oraz szkła) i ceramicznego (do wyrobu cegieł, dachówek, ceramiki użytkowej – zlewów, sedesów oraz naczyń i płytek ceramicznych). Dodatkowo kwarc wykorzystywany jest w produkcji monokryształów krzemu – podstawowego surowca w przemyśle elektronicznym i w produkcji ogniw fotowoltaicznych. Do surowców skalnych i ceramicznych zaliczamy: granit, bazalt, wapień, piaskowiec, marmur, gips (gipsy i anhydryty są czasami zaliczane do surowców chemicznych), piasek, żwir, glinę, ił, kaolin, krzemionka, ziemia okrzemkowa i in.
Zasoby większości z nich są w skali świata na tyle duże, a ich rozmieszczenie na tyle równomierne, że w większości regionów są one dostępne ze źródeł lokalnych i w niewielkim stopniu są przedmiotem handlu międzynarodowego. Tylko niektóre cenione skały (np. marmur karraryjski, który wykorzystano m.in. w trakcie budowy meczetu szejka Zayeda w Abu Dhabi w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, ukończonego w 2007 roku) są przedmiotem wymiany międzynarodowej.
Obok surowców energetycznych, metalicznych, chemicznych i skalnych (w tym ceramicznych) wyróżniane są jeszcze kamienie szlachetne (przede wszystkim kamienie ozdobne). Należą do nich: diament, szmaragd, szafir, rubin, opal, topaz, ametyst, akwamaryn, perła i inne. Większość z nich ma zastosowanie tylko jako kamienie ozdobne w jubilerstwie. Rubiny i szafiry stosuje się jednak jako ośrodek czynny w laserach. Największe znaczenie poza jubilerstwem mają diamenty z racji ich twardości. Stosuje się je przede wszystkim w produkcji materiałów ściernych i narzędzi tnących i skrawających. Naturalne diamenty techniczne (ich zasoby stwierdzono w 35 krajach – najwięcej w Australii, Botswanie i Demokratycznej Republice Kongo) stanowią jednak tylko 1,5% diamentów przemysłowych zużywanych corocznie. Reszta to diamenty syntetyczne. Największe zasoby diamentów jubilerskich występują w RPA, Australii, Kanadzie i Rosji.