Procesy integracyjne i procesy dezintegracji na świecie - geografia

Współcześnie rozwiązywanie wielu problemów politycznych oraz utrzymywanie rozwoju gospodarczego wymaga współpracy międzynarodowej. Państwa zrzeszają się (integrują się) tworząc organizacje międzynarodowe o zasięgu regionalnym lub globalnym. Organizacje te mają przede wszystkim charakter polityczny (a nawet militarny) lub/i gospodarczy.

Globalną organizacją polityczną jest powołana do życia w 1945 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych, z siedzibą w Nowym Jorku. Głównym jej celem jest utrzymanie międzynarodowego pokoju i rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami. W sytuacji agresji jednego państwa na drugie, czy wojny domowej i prześladowań etnicznych ONZ podejmuje działania rozjemcze, wysyła też jednostki wojskowe (dostarczone przez członków ONZ – tzw. niebieskie hełmy) w celu oddzielenia walczących stron i ochrony pomocy humanitarnej a czasem nawet sankcjonuje pomoc wojskową dla napadniętej strony konfliktu (np. w trakcie wojny koreańskiej 1950-53 z agresją wojsk Korei Północnej obok armii południowokoreańskiej walczyły oddziały z mandatem ONZ, głównie Amerykanie, ale też oddziały wojskowe: brytyjskie, belgijskie, filipińskie, kolumbijskie, tureckie i z innych państw).

Skupione na wspieraniu rozwoju konkretnej dziedziny i rozwiązywaniu jej problemów są wyspecjalizowane agendy ONZ. Należą do nich:
- FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa),
- UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Kultury i Nauki),
- WHO (Światowa Organizacja Zdrowia),
- UNWTO (Światowa Organizacja Turystyki)
i agendy finansowe – IMF (Międzynarodowy Fundusz Walutowy), czy Bank Światowy.

Z ONZ związana jest też działalność 2 innych organizacji globalnych – WTO (Światowej Organizacji Handlu) – działającej na rzecz liberalizacji handlu międzynarodowego oraz IAEA (Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej) .

Zagadnienia gospodarcze są również obszarem działania OECD (Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), łączącej obecnie 34 silnych gospodarczo krajów świata i opracowującej międzynarodowe standardy prawne działalności gospodarczej i międzynarodowej wymiany handlowej.

Globalny charakter ma też zrzeszający dawne kolonie brytyjskie (obecnie niepodległe państwa) The Commonwealth (Wspólnota Narodów), promująca demokrację wśród dawnych członków Imperium Brytyjskiego a jednocześnie podtrzymująca dawne związki kulturalne i gospodarcze.

Charakter ponadregionalny ma też OPEC (Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową), powstała w 1960 roku. Poza naftowymi krajami znad Zat. Perskiej i Afryki Północnej w jej skład wchodzą też: Nigeria i Angola oraz Wenezuela i Ekwador. Kraje te skupiając 40% światowego wydobycia ropy naftowej mają wpływ na ceny tego surowca (poprzez zmniejszenie lub zwiększenie produkcji – podaży surowca na rynku).

Obok organizacji rządowych w skali globalnej działają też organizacje pozarządowe (NGOs – nongovernmental organizations) i takie, które mają cechy zarówno organizacji rządowych, jak i pozarządowych.

Niesieniem pomocy humanitarnej i medycznej (zwłaszcza ofiarom wojen) zajmuje się Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża. Powstał w 1880 roku i stanowi część Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Humanitarną organizacją pozarządową są Lekarze Bez Granic, którego wolontariusze udzielają pomocy medycznej ludności krajów ubogich i ogarniętych wojną.

Globalnie działają też pozarządowe organizacje ekologiczne, np. WWF (Światowy Fundusz na Rzecz Przyrody), czy akcjoniści z Fundacji Greenpeace (poza ochroną przyrody zwalczający też wykorzystanie energii atomowej i promujący działania ograniczające

Autor: dr Krzysztof Jarzyna z Instytutu Geografii UJK w Kielcach

Polecamy również:

  • Polityczna mapa świata i jej zmiany - opis - geografia

    Współczesna polityczna mapa świata ukształtowała się w rezultacie wielosetletniej historii. Niektóre granice państwowe mają bardzo stary rodowód. W 2013 roku istniały 194 państwa uznawane przez społeczność międzynarodową. Największym państwem świata jest Federacja Rosyjska (powierzchnia... Więcej »

  • Geografia wyborcza - definicja, funkcje

    Geografia wyborcza (zwana też geografią elektoralną) to dział geografii politycznej zajmujący się przestrzennym zróżnicowaniem wyników wyborów. Więcej »

Komentarze (0)
Wynik działania 3 + 3 =
Ostatnio komentowane
l
• 2023-10-01 12:30:44
nudne to
• 2023-10-01 11:52:10
macie
• 2023-09-30 17:00:17
to jest super edukujące zadanie
• 2023-09-29 08:07:38
3434444f234fcvqr4
• 2023-09-27 12:30:26