Współcześnie rozwiązywanie wielu problemów politycznych oraz utrzymywanie rozwoju gospodarczego wymaga współpracy międzynarodowej. Państwa zrzeszają się (integrują się) tworząc organizacje międzynarodowe o zasięgu regionalnym lub globalnym. Organizacje te mają przede wszystkim charakter polityczny (a nawet militarny) lub/i gospodarczy.
Globalną organizacją polityczną jest powołana do życia w 1945 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych, z siedzibą w Nowym Jorku. Głównym jej celem jest utrzymanie międzynarodowego pokoju i rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami. W sytuacji agresji jednego państwa na drugie, czy wojny domowej i prześladowań etnicznych ONZ podejmuje działania rozjemcze, wysyła też jednostki wojskowe (dostarczone przez członków ONZ – tzw. niebieskie hełmy) w celu oddzielenia walczących stron i ochrony pomocy humanitarnej a czasem nawet sankcjonuje pomoc wojskową dla napadniętej strony konfliktu (np. w trakcie wojny koreańskiej 1950-53 z agresją wojsk Korei Północnej obok armii południowokoreańskiej walczyły oddziały z mandatem ONZ, głównie Amerykanie, ale też oddziały wojskowe: brytyjskie, belgijskie, filipińskie, kolumbijskie, tureckie i z innych państw).
Skupione na wspieraniu rozwoju konkretnej dziedziny i rozwiązywaniu jej problemów są wyspecjalizowane agendy ONZ. Należą do nich:
- FAO (Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa),
- UNESCO (Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Oświaty, Kultury i Nauki),
- WHO (Światowa Organizacja Zdrowia),
- UNWTO (Światowa Organizacja Turystyki)
i agendy finansowe – IMF (Międzynarodowy Fundusz Walutowy), czy Bank Światowy.
Z ONZ związana jest też działalność 2 innych organizacji globalnych – WTO (Światowej Organizacji Handlu) – działającej na rzecz liberalizacji handlu międzynarodowego oraz IAEA (Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej) .
Zagadnienia gospodarcze są również obszarem działania OECD (Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju), łączącej obecnie 34 silnych gospodarczo krajów świata i opracowującej międzynarodowe standardy prawne działalności gospodarczej i międzynarodowej wymiany handlowej.
Globalny charakter ma też zrzeszający dawne kolonie brytyjskie (obecnie niepodległe państwa) The Commonwealth (Wspólnota Narodów), promująca demokrację wśród dawnych członków Imperium Brytyjskiego a jednocześnie podtrzymująca dawne związki kulturalne i gospodarcze.
Charakter ponadregionalny ma też OPEC (Organizacja Krajów Eksportujących Ropę Naftową), powstała w 1960 roku. Poza naftowymi krajami znad Zat. Perskiej i Afryki Północnej w jej skład wchodzą też: Nigeria i Angola oraz Wenezuela i Ekwador. Kraje te skupiając 40% światowego wydobycia ropy naftowej mają wpływ na ceny tego surowca (poprzez zmniejszenie lub zwiększenie produkcji – podaży surowca na rynku).
Obok organizacji rządowych w skali globalnej działają też organizacje pozarządowe (NGOs – nongovernmental organizations) i takie, które mają cechy zarówno organizacji rządowych, jak i pozarządowych.
Niesieniem pomocy humanitarnej i medycznej (zwłaszcza ofiarom wojen) zajmuje się Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża. Powstał w 1880 roku i stanowi część Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Humanitarną organizacją pozarządową są Lekarze Bez Granic, którego wolontariusze udzielają pomocy medycznej ludności krajów ubogich i ogarniętych wojną.
Globalnie działają też pozarządowe organizacje ekologiczne, np. WWF (Światowy Fundusz na Rzecz Przyrody), czy akcjoniści z Fundacji Greenpeace (poza ochroną przyrody zwalczający też wykorzystanie energii atomowej i promujący działania ograniczające globalne zmiany klimatu).
W skali globalnej działają również organizacje sportowe, np. powstały w 1894 roku Międzynarodowy Komitet Olimpijski, czy organizacje odpowiadające za rywalizacje sportową w poszczególnych dyscyplinach (np. FIFA w piłce nożnej, czy WTA w kobiecym tenisie).
Zrzeszać mogą się też przedsiębiorcy. Przykładem jest IATA (Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych), zrzeszające ponad 200 linii lotniczych z całego świata, oskarżane w przeszłości o zmowy cenowe zawyżające ceny biletów lotniczych.
Jeszcze więcej organizacji międzynarodowych działa w skali regionalnej. Pozostałością po rywalizacji pomiędzy USA i Związkiem Radzieckim w okresie Zimnej Wojny po II Wojnie Światowej są organizacje wojskowe. Nie istnieje już (1955-91) Układ Warszawski łączący sojuszem wojskowym ZSRR i jego państwa satelickie. Do dnia dzisiejszego istnieje powstała w 1949 roku NATO (Organizacja Paktu Północnoatlantyckiego), łącząca USA, Kanadę i europejskich sojuszników USA (na początku satelity) w sojuszu obronnym przeciwko groźbie zajęcia przez Związek Radziecki.
Po rozwiązaniu Układu Warszawskiego jego członkowie z Europy Środkowej i Południowo-Wschodniej przystąpili do NATO, traktując to jako zabezpieczenie przed zagrożeniem militarnym ze strony przede wszystkim Rosji (Polska w 1999 roku). Po upadku Związku Radzieckiego pojawiły się jednak pytania dotyczące kierunków rozwoju organizacji, a nawet samej zasadności dalszego istnienia NATO. Po 1989 roku siły wojskowe NATO odpowiadają za wsparcie misji stabilizacyjnych w Bośni i Hercegowinie i w Kosowie oraz w Darfurze w Sudanie (na prośbę o pomoc Unii Afrykańskiej). Uczestniczyły też w nalotach bombowych przeciw Jugosławii w 1999 roku w następstwie czystek etnicznych prowadzonych przez armie jugosłowiańską w Kosowie. Obecnie wojska NATO działają w Afganistanie, wspierając oddziały amerykańskie, które obaliły rządzących tam talibów (udzielili schronienia liderom Al-Kaidy, odpowiedzialnej za zamachy terrorystyczne przeciwko USA w 2001 roku). Odpowiedzią na zagrożenie komunistyczne było tworzenie pod przewodnictwem USA innych regionalnych organizacji wojskowych – CENTO w Azji Zachodniej (1955-79), SEATO w Azji Południowo-Wschodniej (1954-77), czy ANZUS w regionie Pacyfiku (formalnie dalej istniejący sojusz łączący USA, Australię i Nową Zelandię).
Bardziej trwałe okazały się organizacje regionalne, które poza celami tylko militarnymi stawiały przed sobą również cele polityczne i gospodarcze. Są to:
- OPA (Organizacja Państw Amerykańskich) – powstała w 1948 roku i skupiająca państwa Ameryki Łacińskiej (w 1962 roku wykluczono Kubę) oraz USA i Kanadę, w założeniu służąca pokojowemu rozwiązywaniu sporów, w 2004 roku powołana została Unia Narodów Południowoamerykańskich – wzorowana na Unii Europejskiej;
- Unia Afrykańska – powstała w 2002 roku jako kontynuacja Organizacji Jedności Afrykańskiej (powstała w 1963 roku), za cel stawia sobie zakończenie konfliktów zbrojnych, ograniczenie korupcji i wspieranie demokracji i współpracy gospodarczej na kontynencie, w jej skład spośród krajów afrykańskich nie wchodzi Maroko (4 kraje, w których doszło ostatnio do zamachu stanu zawieszono w prawach członkowskich), siły wojskowe członków Unii Afrykańskiej uczestniczyły w nadzorowaniu misji stabilizacyjnych w Somalii, Burundi i w sudańskim Darfurze;
- Liga Państw Arabskich, powstała w 1945 roku, próbująca koordynować akcje polityczne (głównym i nierozwiązanym problemem okazał się konflikt z Izraelem) oraz rozwój współpracy gospodarczej i kulturalnej państw arabskich (ale też niearabskiej Somalii, czy Komorów);
- ASEAN (Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej), starająca się promować rozwój gospodarczy i pokojowe rozwiązywanie sporów w regionie;
- Wspólnota Niepodległych Państw – powstała w 1991 roku z państw powstałych po rozpadzie Związku Radzieckiego (bez republik nadbałtyckich), zajmująca się współpracą polityczną, gospodarczą i w zakresie bezpieczeństwa międzynarodowego;
- Szanghajska Organizacja Współpracy, łącząca Chiny, Rosję i kraje Azji Środkowej, powstała w 2001 roku w celu rozwiązania spornych kwestii związanych z przebiegiem granic oraz zwalczaniem ruchów separatystycznych i islamistycznych w regionie
oraz Unia Europejska.
Unię Europejską powołał do życia w 1993 roku układ z Maastricht. Jest ona rozwinięciem działalności EWG (Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej), powstałej w 1958 roku i 2 pozostałych wspólnot europejskich (Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali oraz Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej). Zadaniem EWG było stworzenie wspólnego rynku, umożliwiającego swobodny przepływ: osób, towarów, usług i kapitału.
Ogólnie jednak celem integracji europejskiej była odbudowa Europy po zniszczeniach wojennych, zapewnienie dobrobytu jej mieszkańcom oraz zapobieżenie przyszłym konfliktom zbrojnym. Początkowo w skład wspólnot europejskich weszły: Francja, RFN (Niemcy), Włochy i 3 kraje Beneluksu. Wspólnota (najpierw EWG, potem Unia Europejska) rozszerzała się przyjmując kolejnych członków – w roku 2004 w jej skład weszła Polska. Unia Europejska jest ciekawym przykładem udanej ewolucji organizacji międzynarodowej skupionej na zagadnieniach gospodarczych w organizację również o charakterze politycznym (rozwijanie wspólnej polityki obronnej, wspólnej polityki bezpieczeństwa, wspólnej polityki zagranicznej).
Obecnie Unia Europejska ma zarówno cechy organizacji międzynarodowej (np. umowy UE z państwami trzecimi muszą być akceptowane przez rządy wszystkich państw członkowskich), jak i konfederacji, czy nawet federacji państw (wspólny rząd – Komisję Europejską, wspólną walutę – euro, Europejski Bank Centralny, członkowstwo UE w niektórych organizacjach międzynarodowych, brak kontroli granicznych – układ z Schengen i in.).
Wśród organizacji międzynarodowych przeważają jednak organizacje gospodarcze. Wiele z nich to strefy wolnego handlu (zniesienie lub znaczne ograniczenie ceł i limitów w handlu towarami pochodzącymi z państw członków strefy). Jeśli państwa członkowskie ustalają wspólną politykę handlową i celną względem państw trzecich (znosi to potrzebę granicznej kontroli pochodzenia towarów pomiędzy krajami) wówczas mówimy o unii celnej.
Niektóre państwa próbują też tworzyć wspólny rynek, czy nawet stosują wspólną walutę (np. frank CFA w 14 państwach Afryki Środkowej i Zachodniej).
Do organizacji takich należą:
- NAFTA (Strefa Wolnego Handlu Ameryki Północnej), powstała w 1994 roku, uczestniczą w niej: Kanada, USA i Meksyk, ma ambicje rozszerzenia się na pozostałe kraje Ameryk,
- EFTA (Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu), powstałe w 1960 roku, obecnie skupiające tylko Norwegię, Szwajcarię, Islandię i Liechtenstein, pozostali byli członkowie stowarzyszenia (6 państw) są obecnie członkami Unii Europejskiej,
- AFTA (strefa wolnego handlu państw ASEAN), powstała w 1993 roku, w planach objęcie strefą Chin,
- Mercosur, powołany do życia w 1991 w Ameryce Łacińskiej roku dla rozwoju wolnego handlu – 5 państw uczestniczy w unii celnej, 5 kolejnych tylko w strefie wolnego handlu
- Unia Celna Rosji, Białorusi i Kazachstanu powstała w 2010 roku,
- Andyjski Wspólny Rynek w Ameryce Południowej, powołany w 1969 roku,
- ECOWAS (Wspólnota Gospodarcza Państw Afryki Zachodniej), powstała w 1975 roku,
- COMESA (Wspólny Rynek Afryki Wschodniej i Południowej), powstały w 1993 roku jako strefa wolnego handlu,
- CARICOM (wspólny rynek i przyszła unia walutowa państw karaibskich, nad którymi prace trwają od 1989 roku) i kilka innych.
Obserwowano też procesy integracyjne podobne do tych opisywanych przez historię – unie państw tworzących federacje i konfederacje (unia polsko-litewska, unia Anglii i Szkocji, unia Kastylii i Aragonii, utworzenie Związku Szwajcarskiego, czy Stanów Zjednoczonych Ameryki). Po odzyskaniu niepodległości w brytyjska kolonia Zanzibar i terytorium powiernicze ONZ – Tanganika połączyły się w 1964 roku tworząc Tanzanię. Również niewielkie monarchie arabskie znad Zat. Perskiej, będące protektoratami brytyjskimi utworzyły po odzyskaniu niepodległości federację – Zjednoczone Emiraty Arabskie.W latach 1982-89 istniała luźna konfederacja Senegalu i Gambii – Senegambia. Nie powiodły się też próby tworzenia federacji Egiptu, Syrii i Jemenu (1958-61). W 1990 roku zjednoczyły się państwa niemieckie. W roku tym zjednoczyły się też dwa państwa jemeńskie.
Obok procesów integracyjnych obserwowane są również procesy dezintegracyjne (gł. polityczne powodowane zazwyczaj przez różnice etniczne i religijne).
W ostatnich kilkudziesięciu latach rozpadły się m.in.:
brytyjskie Indie (w 1947 roku) na część hinduską (Republika Indii) i muzułmańską (Pakistan), od Pakistanu w 1971 roku oderwała się jego część wschodnia zamieszkana przez ludność mówiącą językiem bengalskim (Bangladesz), Cypr (w 1974 roku) na część grecką i turecką, w Europie po 1991 roku Czechosłowacja, Związek Radziecki i Jugosławia, ruchy separatystyczne zaznaczyły się też w nowopowstałych państwach - w Kosowie w Serbii (wówczas jeszcze nowa, okrojona Jugosławia), Rosji (Czeczenia), Mołdawii (Naddniestrze), Azerbejdżanie (Górski Karabach), Gruzji (Abchazja, Adżaria, Południowa Osetia).
W Afryce praktycznie podzielona na obszary zarządzane przez klany i milicje religijne jest Somalia. Po wieloletnie wojnie wyzwoleńczej od Etiopii odłączyła się (1993) Erytrea, od Indonezji Timor wschodni (2002), a od Sudanu Sudan Południowy (2011).
Rozpad lub secesja prowincji grozi też m.in. Hiszpanii (secesja Katalonii), Belgii (podział na Walonię i Flandrię) i Kanadzie (groźba secesji Quebecu). Ruchy separatystyczne działają również w Chinach - ruchy separatystyczne muzułmańskich Ujgurów i dążenia do autonomii lub niepodległości Tybetu, Indiach – muzułmańscy separatyści w Kaszmirze, w Indonezji – m.in. Papuasi z Nowej Gwinei, w podzielonym między Irak, Iran, Turcję i Syrię Kurdystanie, w Myanmarze – mniejszości narodowe Karenów, Kaczinów i in., w eksklawie Angoli – Kabindzie, w i Senegalu w południowej, oddzielonej od reszty kraju prowincji Casamance.
Na skutek rywalizacji Związku Radzieckiego i USA doszło też w 1945 roku do podziału państwa koreańskiego (w okresie 1911-1945 pod rządami Japonii). Mimo nadziei na zjednoczenie państwa społeczeństw obu państw koreańskich na razie wydaje się to niemożliwe. Podobnie sytuacja wyglądała w latach 1954-75 w Wietnamie, gdzie istniał komunistyczny Wietnam Północny i prozachodni Wietnam Południowy. Po wycofaniu się z wojny wietnamskiej wojsk amerykańskich Wietnam Południowy został podbity przez armię północnego sąsiada.