Wady wzroku - rodzaje
- krótkowzroczność
- dalekowzroczność
- astygmatyzm
Krótkowzroczność jest to wada wzroku, w której równoległe promienie świetlne po przejściu przez układ optyczny są skupiane przed siatkówką, a nie jak to ma miejsce w oku miarowym na siatkówce. W efekcie tego osoba krótkowzroczna nie może uzyskać prawidłowej ostrości przedmiotów położonych w dużej odległości od oka (obraz przedmiotów widzianych z bliska jest prawidłowy, a z daleka „rozmyty”).
Najczęstszą przyczyną krótkowzroczności jest zbyt długa gałka oczna (krótkowzroczność osiowa). Rzadziej wadliwe widzenie spowodowane jest nieprawidłowym (zbyt wypukłym) kształtem soczewki albo rogówki (krótkowzroczność krzywiznowa). Innym powodem krótkowzroczności może być wzrost współczynnika załamania soczewki, który pojawia w czasie zaćmy albo cukrzycy (krótkowzroczność refrakcyjna). Korekcja wady w przypadku krótkowzroczności polega na używaniu okularów lub soczewek rozpraszających o mocy ujemnej (tzw. minusów).
![]() |
Krótkowzroczność. Góra: bieg promieni światła w oku krótkowzrocznym, dół: bieg promieni światła po korekcji przez soczewkę okularów./ A. Baris Toprak, CryptWizard (27.03.2007)/commons.wikimedia.org |
Dalekowzroczność (nadwzroczność) jest to wada wzroku, w której równoległe promienie świetlne po przejściu przez układ optyczny są skupiane za siatkówką, a nie jak to ma miejsce w oku miarowym na siatkówce. W efekcie tego osoba dalekowzroczna nie może uzyskać ostrego obrazu przedmiotów położonych w niedużej odległości od oka (np. trudności w czytaniu książki czy gazety).
Najczęstszą przyczyną dalekowzroczności jest zbyt krótka gałka oczna, rzadziej wada ta spowodowana jest nieprawidłowym kształtem układu optycznego (np. zbyt płaska soczewka lub rogówka). U dzieci i młodzieży nadwzroczność może być skompensowana przez zastosowanie akomodacji oka (napinanie mięsni ocznych zwiększa uwypuklenia soczewki, dzięki czemu widziany obraz staje się ostry). Soczewka osób starszych nie jest już tak elastyczna, dlatego konieczna jest korekcja wzroku poprzez użycie okularów lub soczewek skupiających o mocy dodatniej (tzw. plusów).
![]() |
Dalekozroczność. Góra: bieg promieni światła w oku nadwzrocznym, dół: bieg promieni światła po korekcji przez soczewkę okularów./ A. Baris Toprak/ (10.11.2005)/commons.wikimedia.org |
Astygmatyzm to wada wzroku, w której promienie świetlne po przejściu przez układ optyczny są skupiane w dwóch różnych punktach przed lub za siatkówką. Wada ta może być uwarunkowana genetycznie lub powstać po urazach, stanach zapalnych, czy powikłaniach w zabiegach chirurgicznych. Wrodzoną przyczyną astygmatyzmu jest zaburzenie kulistości gałki ocznej, spowodowane głównie niesferycznością centralnej części rogówki (astygmatyzm rogówkowy).