Tkanka chrzęstna jest rodzajem tkanki łącznej oporowej występującej przede wszystkim u strunowców, u których razem z tkanką kostną współtworzy szkielet wewnętrzny. Wśród bezkręgowców tkanka chrzęstna występuje tylko u głowonogów (tworzy ich puszkę mózgową). Tkanka chrzęstna nie jest unaczyniona ani unerwiona.
Tkanka chrzęstna zbudowana jest z :
1. chondryny (substancji międzykomórkowej), która wytwarzana jest przez młode komórki tej tkanki;
2. włókien białkowych: kolagenowych lub sprężystych, które zanurzone są w substancji międzykomórkowej;
3. elementów komórkowych:
• chondrocytów, czyli komórek chrzęstnych tworzących dojrzałą tkankę chrzęstną; kilka komórek chrzęstnych otoczonych torebką chrzęstną i leżących w jamce tworzy tzw. grupę izogeniczną; grupa izogeniczna wraz z otaczającą ją substancją międzykomórkową i włóknami białkowymi tworzy chondron, czyli podstawową jednostką strukturalną tkanki chrzęstnej;
• chondroblastów, czyli komórek chrząstkotwórczych, które posiadają zdolność do podziałów; chondroblasty są aktywne w czasie tworzenia chrząstki (produkują chondrynę) i jej regeneracji, następnie przekształcają się w chondrocyty;
• chondroklastów, czyli komórek chrząstkogubnych, które powstają z chondrocytów w miejscu uszkodzenia – rozpuszczają chrząstkę;
Rodzaje tkanki chrzęstnej:
• tkanka chrzęstna szklista – jest najdelikatniejsza spośród trzech rodzajów tkanki chrzęstnej, zawiera cienkie włókna kolagenowe o nieregularnym układzie; jest odporna na ściernie; buduje powierzchnie stawowe i przymostkowe żeber, przegrodę nosową, wzmacnia tchawicę, oskrzela, buduje szkielet wszystkich kręgowców w okresie zarodkowym a u ryb chrzęstnoszkieletowych i dwudysznych również szkielet dorosłych organizmów;
Tkanka chrzęstna szklista, obraz mikroskopowy/Reytan (26.02.2006)/commons.wikimedia.org |
• tkanka chrzęstna sprężysta – zawiera niewielką ilość włokien kolagenowych i dużą ilość włókien sprężystych, dzięki którym jest giętka i elastyczna; buduje małżowinę uszną, trąbkę Eustachiusza i nagłośnię krtani; nie ulega mineralizacji;
• tkanka chrzęstna włóknista – jest najmocniejszą spośród trzech rodzajów tkanki chrzęstnej, zawiera dużą ilość grubych włókien kolagenowych (z domieszką włókien sprężystych), dzięki czemu jest odporna na zrywanie; buduje spojenie łonowe, krążki międzykręgowe i niektóre wiązadła;
Tkanka chrzęstna włóknista |