Wojna w Zatoce Perskiej – przyczyny
Ważnym tłem dla wojny w Zatoce Perskiej jest skomplikowana struktura etniczna (Arabowie i Kurdowie) oraz powiązania z nią – sfera wyznaniowa mieszkańców Iraku (szyici i sunnici). Bardziej bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny jest jednak dyktatorska władza Saddama Husajna, który od 1979 r. niepodzielnie rządził Irakiem. Po przejęciu władzy w państwie Saddam Husajn doprowadził do wojny z Iranem, która przyczyniła się do znaczącego pogorszenia się sytuacji ekonomicznej w obu krajach. Bezpośrednią przyczyną I wojny w Zatoce Perskiej było natomiast zaatakowanie (1990 r., sierpień) przez Irak sąsiadującego z nim Kuwejtu w celu zdobycia kontroli nad bogatymi złożami ropy naftowej.
Nieco odmienne są przyczyny II wojny w Iraku, w wyniku której doszło do obalenia irackiego reżimu Husajna. Deklarowane przyczyny ataku koalicji wojsk na Irak w roku 2003 to: usunięcie z kraju broni masowego rażenia, usunięcie zagrożenia terrorystycznego, konieczność demokratyzacji kraju (usunięcie dyktatora), wprowadzenie do kraju pomocy humanitarnej, brak przestrzegania przez Irak rezolucji ONZ z 1991 r. oraz z 1993 r. (dotyczyły one m.in. poddania kontroli irackiego potencjału wojskowego, a także przejęcie odpowiedzialności za szkody w Kuwejcie itp.). Prawdopodobnie jednak najważniejszym powodem II wojny w Iraku były względy ekonomiczne – przejęcie kontroli nad polami naftowymi i gazem, a także polityczne.
Wojna w Zatoce Perskiej – przebieg
Po irackiej agresji na Kuwejt powstała antyiracka koalicja pod przywództwem USA (znalazły się w niej także wojska z Polski, Wielkiej Brytanii, Czech, Arabii Saudyjskiej), która rozpoczęła operację pod nazwą „Pustynna Burza” (początek w styczniu 1991 r.). Wojna trwała do 3 marca 1991 r., kiedy to Saddam Husajn przyjął zaproponowane mu warunki rozejmu.
II wojna w Zatoce Perskiej rozpoczęła się w 20 marca 2003 r. - mimo braku poparcia ONZ. Warto zaznaczyć, że wśród stron konfliktu, po stronie USA znalazły się także: Australia, Wielka Brytania i Polska. Już w dniu 9 kwietnia wojska sprzymierzone zdobyły stolicę Iraku – Bagdad oraz ogłosiły oficjalnie przejęcie władzy w kraju. Pod względem działań wojskowych, wojna zakończyła się całkowitym sukcesem wojsk koalicji antyirackiej. Oficjalnie wojna w Zatoce zakończyła się w maju 2003 r.
Wojna w Zatoce Perskiej – skutki
1. Obalenie długoletniej dyktatury Saddama Husajna (a następnie skazanie go na śmierć – wyrok wykonano 30 grudnia 2006 r. ).
2. Wprowadzenie rządów demokratycznych, dążenie do stabilizacji w kraju.
3. Nieznalezienie dowodów na wspieranie przez Irak terrorystów i prowadzenie prac nad bronią masowego rażenia.
Warto podkreślić, że pomimo oficjalnego zakończenia wojny w 2003 r. w Iraku dochodzi do bardzo wielu aktów przemocy (także wobec wojsk USA), a sytuacja daleka jest od ustabilizowanej. Od zakończenia konfliktu do dnia dzisiejszego zginęło zdecydowanie więcej cywilów i żołnierzy niż w trakcie krótkiej wojny.