Wojna w Libanie – przyczyny
Przyczyn wojny w Libanie należy szukać w mozaice religijnej mieszkańców tego kraju, który – co ciekawe – jest jednocześnie krajem jednolitym etnicznie (aż 95% stanowią tam Arabowie, 4% Ormianie, 1% - inne grupy). W Libanie około 60% mieszkańców wyznaje Islam, natomiast pozostała część – chrześcijaństwo.
Do czasów tzw. pierwszej wojny w Libanie kraj należał do szybko rozwijających się krajów Arabskich (czasami nazywany był także „Szwajcarią Bliskiego Wschodu” ze względu na wolność słowa, a także siedzibę ważnych instytucji finansowych. Niestety – wojna domowa z lat 70. spowodowała spustoszenie gospodarcze w kraju – gospodarka zaczęła odbudowę w latach 90., przerwała ją jednak tzw. II wojna libańska i trwająca do dzisiaj niestabilna sytuacja w kraju.
Wojna w Libanie – przebieg
Najważniejszą przyczyną wybuchu I wojny libańskiej był wzrost znaczenia Organizacji Wyzwolenia Palestyny – napływu tysięcy uchodźców do Libanu (łącznie ok 300 tysięcy Palestyńczyków), którzy przyczynili się do wzrostu napięcia w kraju, szczególnie między wyznawcami islamu a chrześcijanami. W latach 70. rozgorzały brutalne walki, które destabilizowały sytuację w kraju, jednocześnie doprowadzając do częstszych ataków na sąsiedni Izrael. W 1976 r. prezydent Libanu poprosił o militarną pomoc Izrael, który zaczął dostarczać broń dla wojsk chrześcijańskich. W kolejnych latach Izrael zaangażował się w nieco silniej w konflikt libański (m.in. w ramach tzw. V wojny arabsko-libańskiej, która zakończyła się podpisaniem porozumienia w 1983 r. Warto zaznaczyć, że doszło wówczas do tajnego porozumienia między Izraelem a USA, w ramach którego Izrael miał zwalczać arabskie organizacje terrorystyczne. Porozumienie nie ugasiło jednak walk, a gdy Izrael wycofał swoje wojska w 1985 r., w kraju na nowo rozpoczęły się walki między chrześcijanami (organizacja Falanga), Palestyńczykami, szyitami oraz armią libańską.
I wojna libańska zakończyła się w 1987 r., kiedy do stolicy kraju weszła armia syryjska (ze względu na historyczną bliskość, Syria traktuje Liban, jako terytorium jej należne, historyczny fragment tzw. Wielkiej Syrii). Dwa lata później podpisano porozumienie w At-Taif, zgodnie z którym do 1989 r. wojska syryjskie miały się wycofać z Libanu (do tego czasu miały one być gwarantem pokoju).
Warto podkreślić, że w międzyczasie powstał Hezbollah – libański ruch oporu wobec Palestyńczyków, organizacja polityczna, której metody działania często uznawane są za terrorystyczne (szczególnie w relacjach z Izraelem). Gdy sytuacja w Libanie wydawała się ustabilizowana, Hezbollah wygrał wolne wybory w kraju, co doprowadziło do pogłębienia konfliktu z Izraelem. Warto zaznaczyć, że aż do 2000 r. południowe tereny Libanu były okupowane przez wojska Izraela (od czasu przekroczenia libańskiej graniczy w 1982 r.)
Ta sytuacja doprowadziła do wielu wewnętrznych napięć i konfliktów, które ujawniły się w 2006 r. w postaci II wojny libańskiej (w Libanie nazywanej wojną lipcową). Stronami konfliktu był libański, szyicki Hezbollah oraz wojska Izraelskie.
II wojna libańska trwała tylko 33 dni – impulsem do jej rozpoczęcia były akcje terrorystyczne Hezbollahu względem Izraela, który potraktował je jako działania całego Libanu. Rozpoczęły się systematyczne bombardowania Libanu (Hezbollah kontynuował rakietowy ostrzał Izraela) a także bezpośrednie działania zbrojne wojsk Izraelskich. W przypadku II wojny libańskiej trudno mówić o zwycięstwie jednej ze stron, ponieważ obie odniosły znaczne straty.
Warto zaznaczyć, że w latach 2011-2013 w Libanie miały miejsce liczne wystąpienia antyrządowe wpisujące się w szersze zjawisko tzw. arabskiej wiosny. Przyczynami wystąpień były – z jednej strony wpływy wojny w Syrii, z drugiej natomiast rządy Hezbollahu. Podkreślić należy, iż antyrządowe wystąpienia przerodziły się w konflikt między sunnitami a szyitami. Obecnie sytuacja w Libanie nadal nie jest stabilna, ponieważ wyraźnie wpływają na nią wydarzenia zza syryjskiej granicy (wojna domowa).
Wojna w Libanie - skutki
1. wiele ofiar po obu stronach konfliktu, także wśród cywilów i dzieci,
2. udowodnienie braku skuteczności sił międzynarodowych ONZ wobec izraelskiego ataku na Liban,
3. bardzo duże straty materialne związane z bombardowaniami – zniszczenie infrastruktury, zniszczenie miejsc dziedzictwa narodowego,
4. negatywny wpływ na środowisko naturalne,
5. bardzo negatywne oddziaływanie konfliktu na gospodarkę Libanu.
