Środek karny jest dodatkową dolegliwością wymierzaną przez prawo sprawcy przestępstwa lub wykroczenia zamiast kary lub mimo kary.
Środki karne wymienione w prawie karnym:
- pozbawienie praw publicznych (m.in. utratę praw wyborczych),
- zakaz prowadzenia pojazdów,
- zakaz wykonywania zawodu,
- zakaz pełnienia określonych funkcji lub zajmowania określonego stanowiska,
- obowiązek naprawienia szkody świadczenie pieniężne,
- nawiązka, świadczenie pieniężne
- przepadek mienia,
- publiczne ogłoszenie wyroku.
Kara jest to środek przymusu państwowego, wydany przez sąd wobec sprawcy przestępstwa, w celu potępienia przestępstwa oraz stworzenia dolegliwości sprawcy naruszenie prawa.
Kodeks karny wyróżnia, następujące rodzaje kar:
+ grzywna – kara ta jest przyznawana za przestępstwa o mniejszym stopniu szkodliwości społecznej, o charakterze majątkowym, polegająca na pomniejszeniu majątku skazanego. Grzywna jest wymierzana w stawkach dziennych, przy czym najpierw określana jest ilość tych stawek, a następnie ich wysokość. Najniższa możliwa liczba stawek wynosi 10 – najwyższa 360, wysokość stawki ustala się biorąc pod uwagę dochód sprawcy oraz warunki rodzinne i majątkowe. Grzywna może być przyznawana samoistnie lub z karą pozbawienia wolności. pozbawienie wolności,
+ ograniczenie wolności – kara ta polega na zakazie zmiany miejsca pobytu bez zgody sądu, obowiązku wykonywania nieodpłatnej, nakazanej przez sąd pracy na cele społeczne. Kara może trwać od jednego do 12 miesięcy.
+ kara pozbawienia wolności – polega na umieszczeniu skazanego w więzieniu (zakładzie karnym), najkrócej może trwać miesiąc najdłużej 15 lat. W przypadkach ciężkich zbrodni wymierzana może być również kara 25 lat pozbawienia wolności, z możliwością zwolnienia warunkowego po 15. latach. Najsurowszą karą, którą przewiduje prawo karne w Polsce jest dożywotnie pozbawienie wolności. Jest ona bezterminowa, a skazany o warunkowe zwolnienie może ubiegać się dopiero po 25. latach odbywania kary. Ten rodzaj kary przyznawany jest w przypadku popełnienia takich przestępstw jak: wszczęcie wojny napastniczej, ludobójstwo, zmianę przemocą ustroju RP, zabójstwo, zamach na prezydenta RP.